Nudności i wymioty

Wymioty są skurczami przepony, mięśni przedniej ściany brzucha i żołądka, powodującymi wyrzucanie przez przełyk zawartości tego ostatniego. Natomiast uczucie konieczności wymiotowania, ale bez równoczesnych wymiotów, określane jest jako nudności. Oczywiście często zdarza się, że pojawienie się nudności jest zapowiedzią wystąpienia wymiotów. Innym objawem poprzedzającym wymioty jest obfite ślinienie się.

Nudności i wymioty są konsekwencją pobudzenia ośrodka wymiotnego w mózgu. Może do niego dochodzić w wyniku podrażnienia jamy ustnej, przełyku, żołądka i jelit. Ośrodek wymiotny może być także pobudzany przez krążące we krwi substancje chemiczne: leki, trucizny, toksyny bakteryjne i toksyczne metabolity (produkty przemiany materii), gromadzące się we krwi, np. w wyniku niewydolności nerek lub wątroby. Przyczyną pobudzenia ośrodka wymiotnego mogą być też zaburzenia w narządzie równowagi (jest nim błędnik, zlokalizowany uchu wewnętrznym), nieprawidłowości przepływu krwi przez naczynia mózgowe, ale także przykre bodźce zmysłowe (zapachy, widoki). Pobudzenie ośrodka wymiotnego może wreszcie wynikać z powodów psychicznych. Wymienione tu przyczyny nie są jedynymi, lecz najczęstszymi.

Zwykle odosobniony incydent wymiotów nie wymaga pomocy lekarskiej. Wystarczy spokojne ułożenie chorego i podanie dostępnych bez recepty leków przciwhistaminowych, takich jak np. cinnarizina. Konieczne jest również uzupełnianie płynów. Podaje się je przynajmniej takiej w ilości, jak objętość wymiocin. Płyny trzeba podawać często, ale w małych ilościach, by nie pobudzać kolejnych wymiotów. Pokarmy stałe można zacząć podawać dopiero po 6 godzinach od ustąpienia wymiotów.

Pomoc lekarska jest natomiast potrzebna, jeśli wymioty utrzymują się ponad 24 godziny, pojawia się w nich krew lub żółć, towarzyszy im silny ból brzucha i/lub ból głowy ze sztywnością karku (niemożność przygięcia głowy do przodu, brodą do piersi). Z lekarzem należy się również skontaktować, jeśli w wyniku wymiotów doszło do znacznego odwodnienia. Świadczą o tym: suchość w ustach, zapadnięte oczy i utrata elastyczności skóry (u osoby odwodnionej ujęty w palce fałd skórny nie wygładza się).

Doraźnie, lekarz zleci zapewne dożylne uzupełnianie płynów i elektrolitów. Rozpocznie również poszukiwania przyczyny wymiotów, aby wdrożyć skuteczne leczenie przyczynowe.