Wywiad – pokonaj ból głowy

O bólu głowy, jego różnych obliczach oraz zagrożeniach, których może być symptomem opowiada dr Aleksandra Karbowniczek z Kliniki Neurologii CSK MSWiA.

1. Ból głowy, a migrena – jakie są różnice?

Ból głowy, klasyczny, niezależnie od etiologii, jest często nazywany przez pacjentów migreną. Jest to jednak błędne określenie, gdyż migrena jest rodzajem bólu głowy, wywoływanym przez określone czynniki, z szeregiem charakterystycznych objawów i cyklicznością występowania. Zazwyczaj pacjenci cierpią zwykle na krótkotrwały, wtórny ból głowy – wtórny do urazu, nadciśnienia tętniczego, czy schorzenia kręgosłupa. Migrena jest natomiast pierwotnym bólem głowy. Charakteryzuje się cyklicznością występowania i trwa nawet do kilku dni. Często czynnikiem sprawczym jest dieta – np. spożycie sera żółtego, czekolady czy czerwonego wina. U kobiet często występuje w okresie okołomiesiączkowym. Kobiety chorują znacznie częściej. Pacjenci cierpiący na klasyczną migrenę, potrafią przewidzieć wystąpienie napadu, jeżeli poprzedza go tzw. aura.
Aura to najogólniej wystąpienie mroczków, błysków przed oczami, nawet z epizodami zaniewidzenia, – zwiastujące zbliżający się ból głowy. Warto jednak podkreślić, iż migrena z aurą to rodzaj bólu migrenowego – migrena może bowiem przebiegać bez aury. Objawy towarzyszące napadowi również są właściwe dla migreny i mogą występować pod postacią: światłowstrętu czy też nudności i wymioty.

2. Kiedy ból głowy powinien być skonsultowany u lekarza?

Każdy powtarzający się, długotrwały lub o bardzo dużym natężeniu ból głowy wymaga konsultacji z lekarzem. Ważne są również okoliczności wystąpienia bólu oraz objawy towarzyszące. Wystąpienie bólu po przebytym urazie wymaga pilnej konsultacji. Podobnie ból występujący z dużą częstotliwością i współwystępujący z takimi objawami, jak: zaburzenia w polu widzenia, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi, zawroty głowy, epizody utraty przytomności itp.

3. Ból głowy jako objaw innych chorób – kiedy ból głowy sugeruje schorzenia innych narządów?

W populacji ogólnoświatowej najczęściej występującym bólem głowy, jest ból wtórny do innych schorzeń ogólnoustrojowych, czy przebytych urazów. Szukając przyczyny bólu głowy, należy zawsze wykluczyć obecność m.in. nadciśnienia tętniczego, dyskopatii, urazów odcinka szyjnego kręgosłupa, chorób naczyniowych i nerwowomięśniowych, wady wzroku, jaskry i innych schorzeń narządu wzroku, zmian rozrostowych w ośrodkowym układzie nerwowym, chorób zakaźnych dotyczących układu nerwowego (np. boreliozy), chorób zębów oraz przyzębia. Zwykłe przeziębienie, czy grypa, również mogą powodować ból.
Nigdy nie należy bagatelizować bólu głowy, jeżeli powtarza się z dużą częstotliwością oraz towarzyszą mu objawy ze strony innych narządów – np. poranne wymioty, mogące być zwiastunem guza rozwijającego się w układzie nerwowym, zaburzenia ostrości wzroku i zawężenie pola widzenia w przebiegu jaskry, czy szum w uszach, uczucie gorąca i zaczerwienienie skóry w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Ból głowy może także towarzyszyć depresji, co jest związane z napięciem emocjonalnym.

4. Co to jest klasterowy ból głowy?

Klasterowy ból głowy, zwany dawniej bólem głowy Hortona występuje stosunkowo rzadko i często bywa mylony z migreną. Może wystąpić w każdym wieku, nawet u małych dzieci, jednak najczęściej rozpoczyna się około 20.-30. roku życia, częściej dotyka mężczyzn. Jest to bardzo silny ból, który zlokalizowany jest zwykle po jednej stronie w okolicy oczodołu i może trwać od kilku, czy kilkunastu minut do nawet trzech godzin. Na ogół ból określany jest jako świdrujący, kłujący i palący. Niekiedy może on promieniować do szczęki, karku lub ramienia. Mogą mu towarzyszyć: łzawienie i zaczerwienienie spojówek, pocenie twarzy, wyciek i uczucie zatkania nosa, opadanie powieki i zwężenie źrenicy po stronie występowania bólu. Napady bólu występują okresowo – okresy te zwane są rzutami lub klasterami i pojawiają się w różnych odstępach czasu. Również długość napadów bólu jest różna. Leczenie powinno być zawsze prowadzone przez lekarza specjalistę.

5. Czy popularne leki przeciwbólowe są skuteczne w uśmierzaniu migrenowego bólu głowy czy też mogą nasilać dolegliwości?

Niestety tak. Popularne leki przeciwbólowe, dostępne bez recepty, stosowane przewlekle i bez samokontroli, mogą paradoksalnie przyczynić się do nasilenia dolegliwości i zwiększenia częstotliwości występowania bólu głowy. Jest to tzw. ból głowy z odbicia. Jedynym skutecznym leczeniem jest zaprzestanie przyjmowania leków przeciwbólowych, co rzadko się udaje, gdyż zwykle nie ma współpracy ze strony pacjenta. Jest to obecnie jeden z najczęściej występujących bólów wtórnych. Polekowy ból głowy rozwija się, gdy pacjent przyjmuje tabletki przeciwbólowe przez co najmniej 15 dni w miesiącu, przez okres co najmniej 3 miesięcy. Patomechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany. Prawdopodobnie dochodzi do zmian w budowie receptorów bólowych. Po zażyciu leku przez pacjenta, ma on wrażenie, że ból ustąpił po 15-20 minutach, co nie jest możliwe, bo tabletka działa po ok. godzinie. Po około 2 godzinach ból jednak powraca – jako polekowy. I koło się zamyka.

6. Czy stosowanie hormonalnej antykoncepcji jest przeciwwskazane u pacjentów z migrenami?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Zasadniczo przeciwwskazań nie ma. Stosowanie hormonalnej antykoncepcji, zależnie od osobniczych skłonności, może nasilać bądź łagodzić bóle migrenowe. Jeżeli ból się nasila wskazana jest modyfikacja leczenia np. zastosowanie pigułek o zmniejszonej dawce hormonu.
Z dr Aleksandrą Karbowniczek rozmawiała Dorota Michałek

(2010-08-31)

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować

Spis tematów

1. Ból głowy, a migrena – jakie są różnice?2. Kiedy ból głowy powinien być skonsultowany u lekarza?3. Ból głowy jako objaw innych chorób – kiedy ból głowy sugeruje schorzenia innych narządów?4. Co to jest klasterowy ból głowy?5. Czy popularne leki przeciwbólowe są skuteczne w uśmierzaniu migrenowego bólu głowy czy też mogą nasilać dolegliwości?6. Czy stosowanie hormonalnej antykoncepcji jest przeciwwskazane u pacjentów z migrenami?

Zobacz także