Ta?, ta?, tak, proszę pani! Dlaczego moje dziecko zaczęło się jąkać? Cz. II
Pierwszy dzień w szkole to ogromne przeżycie. Nowa Pani, klasa, koledzy, nowe sytuacje, pierwsza odpowiedź przy tablicy. Zdarza się, że dzieci bardziej wrażliwe emocjonalnie nie mogą sobie z tym poradzić. Pojawia się nowy problem – jąkanie.
Szkoła stanowi dla dziecka duże wyzwanie. Nasze pociechy w różnym stopniu przyzwyczają się do nowych warunków.
Trudno jest odpowiadać, kiedy nauczyciel zapyta, a nie zna się odpowiedzi, lub uzasadnić własne zdanie różniące się od innych. Dziecko jest ocenianie, publicznie krytykowane – nie tylko przez nauczycieli, ale także przez innych uczniów. U niektórych uczniów takie sytuacje mogą powodować stres, niechęć do wypowiedzi publicznych i prowadzić do pojawienia się jąkania o różnym stopniu nasilenia. To z kolei zniechęca do aktywnego udziału w lekcji, co może prowadzić do uznania takiej osoby za leniwą i niechętną do nauki. Z drugiej jednak strony jąkanie może być też używane jako wytłumaczenie braku sukcesów w szkole i wykorzystywane do manipulowania otoczeniem.
Jak pomóc uczniowi jąkającemu się?
Otoczenie szkolne może pogłębiać lub łagodzić objawy jąkania.
Duże znaczenie ma tu postawa nauczyciela, który może wytłumaczyć innym uczniom źródło problemu i sam być wyrozumiałym. Zdarzają się jednak nauczyciele obojętni lub wręcz zniecierpliwieni trudnościami ucznia, co przekłada się na stosunek kolegów do dziecka jąkającego się. I tu powinni się włączyć rodzice.
Można prosić nauczyciela, żeby sprawdzanie wiadomości odbywało się w formie pisemnej. Nauczyciel nie powinien też poprawiać osoby, która się jąka, ani podpowiadać pierwszej sylaby czy początku wyrazu, którego uczeń nie może powiedzieć. Podczas recytacji lub śpiewu nie występują objawy jąkania, dlatego też takiego rodzaju wystąpienia przed kolegami znacznie podnoszą samoocenę. Uczeń powinien być traktowany na równi z innymi i czuć, że jest akceptowany przez otoczenie. Należy też zadbać, by wiedział, że nie tylko on ma takiego rodzaju problemy z komunikacją, a jego wada wymowy nie ma związku z inteligencją i zdolnościami.
Zarówno rodzice jak i nauczyciel powinni jednak uważać, by dziecko nie wykorzystywało swojej wady jako wymówki w różnych sytuacjach.
Jak leczy się jąkanie?
Terapie jąkania są różne. Podstawą jest jednak współpraca pomiędzy wszystkimi ogniwami biorącymi w niej udział. Ważna jest przede wszystkim motywacja i chęć do podjęcia terapii ze strony osoby jąkającej oraz jej najbliższego środowiska – rodziny. Nieodzowna jest pomoc nauczycieli i pedagoga szkolnego, a często – także psychologa.
Samych metod stosowanych w terapii jest wiele. Czy wszystkie są równie skuteczne? Zależy to od indywidualnego doboru metody leczenia do osoby jąkającej się.
Są metody bezpośrednie, zwracające uwagę na kontrolowanie oddychania z jednoczesnym treningiem słownym, mówienie rytmiczne, mówienie wydłużone, metoda „cienia”, trening miękkiego startu mowy czy też „metoda żucia” lub „jąkanie bardziej płynne”.
Stosowane są także metody odwracające uwagę od aktu mówienia – poprzez wspólne czytanie, mówienie równocześnie z terapeutą lub zagłuszanie szumem wypowiedzi osoby jąkającej się.
Można też prowadzić pośrednią terapię jąkania, polegającą na zastosowaniu farmakoterapii lub ziołolecznictwa, leczenia paramedycznego, logorytmiki, terapii ruchowej lub zabawowej.
Najczęściej stosuje się terapie kompleksowe. Są to programy z odpowiednio dobranymi ćwiczeniami, połączone z psychoterapią, socjoterapią i technikami relaksacyjnymi. Zajęcia odbywają się na terenie szkół, w specjalnych ośrodkach lub kilkutygodniowych turnusach, grupowo i indywidualnie. Niestety, terapia jąkania, jak każda inna terapia wad wymowy, jest trudna i długotrwała, a przede wszystkim – wymaga cierpliwości i sporego nakładu pracy, zarówno od terapeuty, jak i od jąkającego się i od jego otoczenia.
Jeżeli nasze dziecko – niezależnie w jakim jest wieku – zaczęło się jąkać, nie możemy tego bagatelizować i czekać, aż samo przejdzie. Ale też nie możemy przesadzać i wpadać w panikę. Jedynym rozwiązaniem jest udanie się do specjalisty, zdiagnozowanie przyczyn problemu i podjęcie terapii. Może się okazać, że zmiana naszego stosunku jako rodzica, systemu motywacji i pracy z dzieckiem zapobiegnie pogłębieniu się problemu i objawy jąkania ustąpią. Być może konieczna będzie jednak szersza i bardziej skomplikowana terapia.
mgr Magdalena Jęksa-Wojciechowska, logopeda, ABC Poprawnej Wymowy, mgr Izabela Wiatrowska, logopeda, ABC Poprawnej Wymowy
Powiązane artykuły
- Kiedy Twój „Brzuszek” zaczyna słyszeć – czy wiesz, że już będąc w ciąży możesz zadbać o rozwój mowy Twojego dziecka?
- Tornister to nie wszystko – czy Twoje dziecko dojrzało do nauki w szkole?
- Gdy siedmiolatek nie może iść do szkoły
- Logopeda – lekarz czy terapeuta? Kim jest logopeda, kiedy i po co do niego się udać?
- Od logopedy do specjalisty – czyli, po co dodatkowe konsultacje
- Kiedy „ma ma” znaczy „mama”, cz. I – czyli jak powinna rozwijać się prawidłowa mowa dziecka przed ukończeniem pierwszego roku życia
- Opóźniony rozwój mowy – jak sobie z nim poradzić
- Kiedy „ma ma” znaczy „mama”, cz. II – czyli, jak powinna rozwijać się prawidłowa mowa dziecka od pierwszego do siódmego roku życia
- Ta?, ta?, tak, proszę pani! Dlaczego moje dziecko zaczęło się jąkać? Cz. I
- Dla kogo poradnia?
Popularne
Inne
- Kiedy „ma ma” znaczy „mama”, cz. I – czyli jak powinna rozwijać się prawidłowa mowa dziecka przed ukończeniem pierwszego roku życia
- Od logopedy do specjalisty – czyli, po co dodatkowe konsultacje
- Kiedy „ma ma” znaczy „mama”, cz. II – czyli, jak powinna rozwijać się prawidłowa mowa dziecka od pierwszego do siódmego roku życia
- Opóźniony rozwój mowy – jak sobie z nim poradzić
- Logopeda – lekarz czy terapeuta? Kim jest logopeda, kiedy i po co do niego się udać?
- Ta?, ta?, tak, proszę pani! Dlaczego moje dziecko zaczęło się jąkać? Cz. I
Komentarze (0)
Dodaj swój komentarz