Żywienie dzieci od 1. do 3. roku życia

Po ukończeniu pierwszego roku życia zmniejsza się tempo rozwoju fizycznego dziecka (mniejszy jest przyrost masy ciała i wzrostu). To również okres wzmożonego poznawania otaczającego świata zewnętrznego, co wiąże się z intensyfikacją ruchową, naśladownictwem oraz z doskonaleniem umiejętności manualnych. W tym czasie kształtują się także preferencje żywieniowe dziecka.
Wyrobienie prawidłowych nawyków żywieniowych na tym etapie życia ułatwi maluchowi ich akceptację oraz stosowanie w późniejszych latach. Będzie stanowić również swoistą ochronę przed dietozależnymi schorzeniami cywilizacyjnymi, takimi jak np. cukrzyca, otyłość, nadciśnienie czy osteoporoza.
W celu zapewnienia prawidłowego przebiegu wszystkich zachodzących procesów, rodzic powinien zadbać o właściwe żywienie malucha. Podstawową rolę odgrywa tu urozmaicona dieta. Dostarczanie wszystkich składników pokarmowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania młodego organizmu, gwarantuje jego prawidłowy rozwój psychofizyczny w okresie poniemowlęcym. Właściwa kompozycja pokarmów w początkowym okresie życia, wpływa również na stan zdrowia w przyszłym, dorosłym życiu.
Poniższa tabela przedstawia procentowy udział głównych składników pokarmowych w diecie dziecka oraz pokarmy, które są ich źródłem.
Każdy rodzic powinien pamiętać, że układ pokarmowy dziecka nie jest jeszcze w pełni rozwinięty ani przystosowany do trawienia i wchłaniania niektórych produktów spożywczych, które konsumują dorośli. W związku z tym, nie należy podawać maluchom takich wyrobów, jak żywność typu „fast food”: hamburgery, pizza, frytki, itp., wysokotłuszczowe i wysokokaloryczne przekąski, tj. chipsy, paluszki, krakersy, solone orzeszki, itp., słodkie napoje gazowane (typu cola, tonic, itp.), napoje energetyzujące, czarna mocna herbata, kawa, ostre przyprawy, ocet, smalec, żywność wysokoprzetworzona (tj. buliony w kostkach, zupy w proszku, itp.).
Ważne jest, aby ograniczać ilość cukru w diecie dziecka. W związku z tym, maluch nie powinien spożywać nadmiernych ilości słodyczy (batoniki, wyroby czekoladowe, czekolada, itp.), wyrobów cukierniczych (np. pączki, ciasta, ciastka, itp.) czy słodkich napojów (dodatkowo słodzonych). Kupne soki owocowe także zawierają w swoim składzie znaczne ilości cukru, co związane jest z ich dodatkowym dosładzaniem w czasie procesów technologicznych. Dlatego dziennie dziecko nie powinno wypijać więcej niż ok. 250 ml takiego soku, co odpowiada 1-1 i 1/2 szklanki. Rodzic powinien także uważać na poziom soli w potrawach, które konsumuje dziecko. Sól jest integralną częścią wielu gotowych produktów spożywczych znajdujących się w sprzedaży (np. pieczywa). W celu uniknięcia jej nadmiaru wskazane jest niedosalanie potraw przygotowywanych samodzielnie w domu.
Prawidłowe żywienie dzieci starszych powinno opierać się na poniższych zasadach.
1. Liczba posiłków, które dziecko spożywa w ciągu dnia, powinna wynosić od 4 do 5. Dzięki większej ilości posiłków, ale o zmniejszonej objętości, zostanie ograniczone, bądź całkowicie wyeliminowanie, podjadanie różnego rodzaju przekąsek pomiędzy nimi.
2. Preferowane odstępy czasowe pomiędzy kolejnymi posiłkami to 3-4 godziny.
3. Wskazane jest aby dziecko nie spożywało posiłków bezpośrednio przed snem. Najkorzystniej jest, aby ostatni posiłek konsumowany był ok. 2 godziny przed pójściem spać.
4. Posiłki należy podawać o stałych porach, co ułatwi przyzwyczajenie dziecka do regularnego odżywiania się.
5. Już od najmłodszych lat maluch powinien być przyzwyczajany do spożywania posiłków przy stole, razem z resztą domowników. Pozwala to na stworzenie przyjaznej i rodzinnej atmosfery, co dodatkowo zachęci dziecko do jedzenia.
6. Rodzic odpowiada za właściwą kompozycję posiłku oraz porę jego podania, ale to dziecko decyduje o ilości, jaką spożyje. Nie należy narzucać maluchowi wielkości porcji (podawane porcje nie powinny być większe od możliwości konsumpcyjnych dziecka; lepszym rozwiązaniem jest zaproponowanie dokładki, niż nałożenie jednorazowo obfitej ilości) oraz zmuszać go do jedzenia, kiedy nie jest głodny, jest zmęczony bądź – w trakcie zabawy.
7. Dzieci są wzrokowcami. W związku z tym, każdy podawany posiłek powinien wyglądać atrakcyjnie i kolorowo, co wzbudzi zainteresowanie malucha. Będzie to dodatkowa zachęta do jedzenia.
8. Okres pomiędzy 1. a 3. rokiem życia dziecka to czas nauki gryzienia, żucia i połykania pokarmów stałych. Dlatego też produkty i potrawy podawane maluchowi nie powinny być nadmiernie miksowane, przecierane czy rozdrabniane.
9. Częstym problemem przy modyfikacji diety dziecka, związanej z rozszerzaniem jadłospisu o nowe pokarmy, może być niechęć malucha do tych „nowości żywieniowych”. Nie zawsze są one akceptowane przy pierwszym podaniu. Czasem niezbędne jest podjęcie kilku prób, zanim dziecko przyzwyczai się do nowego smaku.
mgr Sylwia Gugała, dietetyk; Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie (2008-11-07)

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować