Rak piersi – od diagnostyki do leczenia

Rak piersi zajmuje pierwsze miejsce w grupie nowotworów, na jakie zapadają kobiety. W Polsce notuje się prawie 10 tys. nowych zachorowań rocznie, co stanowi poważny problem społeczny. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu piersi zachodzi u kobiet między 50 a 70 rokiem życia.
W ostatnich latach obserwowane jest duże nagłośnienie medialne tego problemu. Organizowanych jest wiele akcji promujących profilaktykę i wczesne wykrywanie raka piersi. Przede wszystkim ważna jest samokontrola piersi. Należy jednak pamiętać, iż 90 proc. wszystkich zmian w piersi to procesy nienowotworowe, ale każda zmiana powinna być przebadana i skonsultowana z lekarzem. Wcześnie wykryty nowotwór piersi jest całkowicie uleczalny, dlatego tak ważne jest wychwycenie choroby w odpowiednim momencie i podjęcie właściwego leczenia.
Rak (inaczej nowotwór złośliwy) to choroba spowodowana niekontrolowanym rozrostem komórek pochodzących z danej tkanki lub narządu. Fizjologicznie, każda komórka organizmu ulega podziałom w ściśle zaplanowany sposób. Złośliwy klon komórek może rosnąć w postaci guza, powodując ucisk i zniszczenie otaczających tkanek, a dodatkowo rozprzestrzeniać się z prądem krwi po całym organizmie powodując powstanie nowych ognisk czyli przerzutów.
Istnieje szereg czynników sprzyjających powstaniu tego rodzaju nowotworu, najważniejsze czynniki ryzyka to:
●  wiek – z wiekiem zwiększa się ryzyko wystąpienia nowotworu piersi. Najbardziej narażoną grupę stanowią kobiety między 50 a 70 rokiem życia, jednak problem ten dotyczy wszystkich kobiet po ukończeniu 20 roku życia.
●  predyspozycje genetyczne – rak piersi uwarunkowany genetycznie najczęściej jest wynikiem mutacji genów BRCA1, BRCA2, p53 i ATM. Ryzyko wystąpienia nowotworu jest tym większe im bliższy jest stopień pokrewieństwa osoby chorej z innymi osobami w rodzinie.
●  otyłość – czynnik ten znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi. Ponadto u takich osób trudniejsze jest też wykrycie nowotworu.
●  czynniki endogeniczne i egzogeniczne – większe prawdopodobieństwo wystąpienia raka piersi zachodzi u kobiet, u których pierwsza miesiączka wystąpiła przed 12 rokiem życia i u pań, które przechodziły menopauzę po 55 roku życia.Do czynników egzogennych zalicza się przede wszystkim stosowanie zawierających estrogeny środków antykoncepcyjnych. Również stosowanie hormonoterapii zastępczej może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia raka o kilka procent.
●  niewłaściwa dieta – prawdopodobnie wysokotłuszczowa. Istnieją doniesienia, że rak piersi jest mniej powszechny w krajach, w których typowa dieta jest uboga we wszelkiego rodzaju tłuszcze. Jednocześnie nie ma jednoznacznego dowodu na to, że jest to konkretny czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia raka piersi.
●  płeć – rak piersi może wystąpić również u mężczyzn, jednak 100-krotnie powszechniejszy jest wśród kobiet.
●  rasa – u kobiet białych występowanie raka piersi jest znacznie bardziej powszechne.
Samokontrola piersi jest niezwykle ważna, gdyż najczęstszym objawem raka jest wyczuwalny guzek w piersi. Badanie to zawsze powinno obejmować obie piersi i węzły chłonne po obu stronach ciała. Szczególną uwagę należy zwrócić na górny boczny kwadrat piersi i na to aby dotykać całą wewnętrzną powierzchnią palców. Każdy guzek lub jakakolwiek zmiana gruczołu piersiowego powinna być skonsultowana z lekarzem. Najbardziej podejrzane są guzki występujące pojedynczo, guzki mnogie mają charakter torbielowy lub są przejawem innych procesów degeneracyjnych.
Inne, niepokojące objawy to:
●  podejrzana zmiana wyglądu lub kształtu piersi
●  obrzęk piersi
●  guz piersi lub pod pachą
●  ciemniejsza wydzielina lub krwawienie z brodawki
●  dziwnie wyglądająca, pomarszczona skóra nad guzem
●  sterczenie brodawki
●  wysypka na brodawce sutkowej albo wokół niej
●  zmiany w kształcie sutka (nieregularność lub wklęsłość)
●  zaczerwienienie i stwardnienie skóry
●  poszerzenie żył skóry piersi
Rola palpacyjnego badania piersi przez pacjentkę jest nieoceniona, aczkolwiek rozstrzygające, choć nie określające jeszcze dokładnego charakteru zmiany, jest badanie mammograficzne. Mammografia jest także stosowana we wczesnym etapie, kiedy zmian w piersi nie można wykryć za pomocą dotyku. Badanie to, wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie, umożliwia wykrycie guzków o średnicy mniejszej niż 0.5 cm podczas gdy badanie dotykowe umożliwia wykrycie zmian powyżej 2 cm. Kobiety w wieku między 35 a 39 lat powinny wykonać badanie mammograficzne co najmniej raz, panie w wieku od 40 do 49 lat powinny się badać co 2 lata, między 50 a 60 rokiem życia co 1 do 1.5 roku, zaś kobiety po 60 roku życia zgodnie z zaleceniami lekarza, zazwyczaj co 1.5 do 2 lat – do 75 roku życia.
Badanie obrazowym używanym w diagnostyce raka piersi jest także ultrasonografia. Zazwyczaj ten rodzaj badania zalecany jest kobietom młodym, u których tkanka gruczołu piersiowego jest zbyt gęsta oraz kobietom w ciąży.
Kolejnym etapem w procesie diagnostycznym jest wykonanie biopsji cienko lub gruboigłowej i poddanie pobranego materiału badaniom histopatologicznym.
Podstawową metodą leczenia jest leczenie chirurgiczne. Inne metody takie jak chemioterapia, radioterapia czy hormonoterapia służą jako uzupełnienie metody operacyjnej.
Leczenie chirurgiczne to zwykle zabieg totalnej mastektomii, czyli usunięcia gruczołu piersiowego. Jeżeli istnieje możliwość można wykonać tzw. operację oszczędzającą, polegająca na usunięciu samego guzka i zachowaniu jak najlepszego efektu kosmetycznego. Jednak najczęściej wykonywanym zabiegiem jest radykalne wycięcie gruczołu piersiowego wraz z węzłami chłonnymi i w niektórych przypadkach, mięśniami piersiowymi.
Chemioterapia – polega na leczeniu nowotworu za pomocą środków farmakologicznych. Metoda ta jest stosowana do zniszczenia klinicznie niewykrywalnych mikroprzerzutów, które mogą się pojawić już w początkowych fazach istnienia raka. Wczesne zastosowanie może zapobiec lub spowolnić rozwój przerzutów
Radioterapia – jest to druga pod względem skuteczności metoda leczenia. Polega ona na leczeniu przy pomocy promieniowania jonizującego (promienie Roentgena, gamma itp.)
Do innych metod leczenia raka piersi można też zaliczyć coraz powszechniej stosowaną i wysoce skuteczną hormonoterapię oraz leczenie wspomagające.
lek. Aleksandra Karbowniczek (2010-10-31)

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować