Oswoić psychozę
Zderzenie z chorobą psychiczną bliskiej osoby jest ogromnym szokiem szczególnie, że nie ma ogólnie dostępnych informacji na temat takich chorób.
Kiedy słyszymy – psychoza, nie za bardzo wiemy czego mamy się spodziewać. Czy kochana przez nas osoba zamieni się nagle w psychopatycznego maniaka czy bełkoczącego pod nosem obłąkańca rodem z amerykańskich thrillerów? Czy to jakaś gorsza forma depresji? Przecież my jesteśmy normalni, nikt u nas w rodzinie nie był wariatem... Zatem odpowiedzmy sobie na kilka podstawowych pytań dotyczących tego „złowrogiego” pojęcia.
Czym jest psychoza?
Psychoza jest dość poważną ale uleczalną chorobą, która wynika z zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. Jak każda choroba, psychoza ma swój początek i przebieg. Osoba dotknięta psychozą doświadcza różnych problemów w kontaktach z rzeczywistością. Objawia się to różnymi poważnymi zmianami w interpretowaniu rzeczywistości, w sposobie myślenia, w zachowaniu.
Należy pamiętać, że rozwijająca się choroba jest dla doświadczającej jej osoby powodem ogromnego, rozpaczliwego wręcz lęku i głębokiej dezorientacji.
Jak rozpoznać chorobę?
Objawy choroby mogą być bardzo różne, a zmiany w zachowaniu i sposobie myślenia mogą mieć różne oblicze i natężenie. Fakt, że ktoś ma potrzebę uwolnienia się od otaczającego świata i ma mdłości na samą myśl o spotkaniu z „ukochaną” teściową nie oznacza jeszcze, że zaczyna się rozwijać choroba.
Najbardziej charakterystyczne symptomy, których doświadcza osoba z rozwijającą się psychozą to:
– natrętne myśli wzbudzające uczucia niepokoju, który może z czasem urastać do paraliżującego lęku,
– uczucie gonitwy myśli na zmianę z stanami otępienia,
– analizowanie i zatracenie się w natrętnych myślach,
– przekonanie o byciu ofiarą manipulacji,
– omamy słuchowe i wzrokowe,
– stopniowe zmiany w zachowaniu, zazwyczaj izolacja, zaniedbywanie kontaktów z innymi ludźmi, zamykanie się w sobie,
– uczucie bycia w nie swojej skórze.
Nie wszystkie wyżej wymienione objawy muszą wystąpić w trakcie choroby.
Czasem psychoza rozwija się stopniowo i początkowe zmiany w sposobie myślenia czy postrzegania rzeczywistości często pozostają niezauważone, są ignorowane lub wyjaśniane czynnikami sytuacyjnymi.
W innych przypadkach symptomy pojawiają się nagle i są na tyle silne, że stają się dla chorego przyczyną ogromnego stresu. Nie potrafi sobie on z nim poradzić, co w konsekwencji paraliżuje życie i jest sygnałem do natychmiastowej interwencji lekarza psychiatry czy hospitalizacji. Taki pierwszy, nazwijmy go, atak choroby został nazwany „epizodem psychotycznym”.
Kto jest narażony na psychozę?
Prawidłowa odpowiedź brzmi – każdy, niezależnie od płci. Symptomy najczęściej pojawiają się między szesnastym a trzydziestym rokiem życia. Zazwyczaj pierwsze objawy pojawiają się wcześniej u mężczyzn niż u kobiet.
Skąd się bierze psychoza?
Niestety, do tej pory nie udało się ustalić pochodzenia tej choroby. Naukowcy przypuszczają, że może mieć ona związek z zespołem nadwrażliwości, który z kolei ma swoją przyczynę w sposobie funkcjonowania mózgu. Osoby nadwrażliwe są bardziej podatne na stres, trudniej jest im funkcjonować w sytuacjach społecznych, częściej odczuwają dyskomfort w kontaktach. Również osoby, w których rodzinach występowały choroby psychiczne, są bardziej narażone na rozwój psychozy.
Psychoza może również wystąpić jako element bądź zwiastun innej choroby, jak na przykład schizofrenii czy depresji dwubiegunowej. Z tego względu po wystąpieniu pierwszego epizodu psychotycznego niezwykle ważne są badania, obserwacja i bliski kontakt z pacjentem.
Wystąpienie psychozy może być też spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych, takich jak marihuana.
Oczywiście, wystąpienie któregokolwiek z powyższych czynników ryzyka nie oznacza, że psychoza musi się rozwinąć.
Jak się leczy psychozę?
To dość złożony i długotrwały proces. Zasadniczym celem jest niedopuszczenie do nawrotu choroby. Proces leczenia opiera się na kilku elementach, z których każdy jest niezbędny.
Leki – stosuje się małe dawki leków przeciwpsychotycznych, które są dobierane indywidualnie zależnie od występujących objawów i reakcji organizmu preparat.
Terapia indywidualna lub grupowa – jest komplementarna do leczenia farmakologicznego, wspomaga powrót do codziennego funkcjonowania, przeciwdziała izolacji.
Edukacja pacjenta i rodziny – pozwala na zrozumienie tego, co się dzieje podczas choroby, w jaki sposób psychoza może wpływać na funkcjonowanie pacjenta, skąd się wzięły irracjonalne zachowania, wreszcie – jak działają leki i jak długo może trwać leczenie. Uzyskane informacje pozwalają zarówno choremu jak i jego bliskim nauczyć się funkcjonowania w nowej sytuacji i rozpoznawać niepokojące sygnały w przyszłości. Współczesne leczenie psychoz minimalizuje bowiem czas hospitalizacji, kładąc nacisk na edukację i szybki powrót do normalnego życia.
Psychoza nie znika sama bez leczenia. Są chwile z silniejszymi bądź słabszymi objawami, ale im dłużej choroba pozostanie nieleczona, tym gorszy będzie stan chorego.
Co robić, kiedy zauważasz symptomy psychozy u siebie lub kogoś bliskiego?
Nie czekaj. Wiele osób z psychozą zwleka długo ze zgłoszeniem się do specjalisty. Porozmawiaj z lekarzem rodzinnym i poproś o skierowanie do specjalisty, bądź zapisz się prywatnie do psychologa lub psychiatry.
Podsumujmy
Psychoza:
– to dość częsta choroba, która dotyka ok. 3% populacji,
– jej powodem są zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu,
– może całkowicie zmienić sposób myślenia, percepcję i zachowanie,
– dotyczy zarówno mężczyzn jaki kobiet – najczęściej na przełomie wieku młodzieńczego i wczesnej dorosłości,
– może zostać całkowicie wyleczona.
Psychoza może dotknąć każdego. Im wcześniej zacznie się leczenie, tym jest ono efektywniejsze. Warto pamiętać, że dla wielu osób ich pierwszy epizod psychotyczny był jedynym.
Karolina Osuch
Książki
Czym jest psychoza?Jak rozpoznać chorobę?Kto jest narażony na psychozę?Skąd się bierze psychoza?Jak się leczy psychozę?Co robić, kiedy zauważasz symptomy psychozy u siebie lub kogoś bliskiego?Podsumujmy
Powiązane artykuły
Popularne
Inne
- Sztuka etycznego wpływu społecznego I
- Kogo lubimy – determinanty atrakcyjności interpersonalnej
- Psychomanipulacja
- Dołek, dół, depresja
- Introwertyzm – fakty i mity
- Czy doba jest z gumy i czemu czasem warto powiedzieć „nie chce mi się” zamiast „nie mam czasu”?
- Psychomanipulacje w życiu codziennym
- Internecie, powiedz przecie… kto jest najpiękniejszy w świecie?
- Clubbing – sposób na samotność?
Komentarze (0)
Dodaj swój komentarz