Reumatoidalne zapalenie stawów

Choroba ma przewlekły charakter, obserwowane są postępujące zniekształcenia i usztywnienia.
Ze względu zaś na fakt, że procesem chorobowym objęta jest tkanka łączna całego organizmu, określa się ją również mianem choroba reumatoidalna i zalicza do tzw. kolagenoz.
Przyczyny powstawania i warunki występowania tej choroby, jak większości chorób reumatycznych, nie są jeszcze jednoznacznie wyjaśnione. Prawdopodobnie u podłoża leży predyspozycja genetyczna i osobnicze odczyny immunologiczne, wywołane jakimś czynnikiem zewnątrzustrojowym (np. wirusem).
Objawy. Istotą choroby objawiającej się stanami podgorączkowymi i gorączkowymi oraz dolegliwościami ze strony symetrycznych stawów w postaci bólu, obrzęku, zniekształceń i zesztywnień (tj. ograniczeń ruchomości) jest przewlekły stan zapalny, obejmujący symetrycznie przeważnie stawy śródręczno-palcowe, nadgarstkowe, śródstopno-palcowo-łokciowe, kolanowe lub barkowe.
Proces chorobowy rozpoczyna się zazwyczaj w wewnętrznej wyściółce torebki stawowej i stąd w postaci zmian zapalnych ziarninujących i wysiękowych szerzy się na inne anatomiczne struktury stawowe (chrząstki, powierzchnie stawowe, torebki stawowe, błony maziowe itd.), tkanki okołostawowe i pochewki ścięgniste.
Jako skutek chorobowego odczynu ogólnoustrojowego dochodzi do zmian w zakresie różnych wyników badań laboratoryjnych, jak OB, leukocytoza, stężenie żelaza w surowicy krwi, zmiany składu białek, odczyn Waalera-Rosego itd. Miejscowo zaś obserwuje się zmiany obrysów stawowych w postaci postępujących zniekształceń, co szczególnie wyraźnie się uwydatnia ze względu na występujące jednocześnie w otoczeniu tych stawów zaniki mięśniowe i w tkance podskórnej.
Ostatecznym skutkiem tego postępującego zapalno-zwyrodnieniowego procesu reumatoidalnego jest zniszczenie chrząstek i powierzchni stawowych, znaczne zniekształcenie i unieruchomienie stawów, różne zwichnięcia i zesztywnienia, tak że chory zostaje praktycznie unieruchomiony. Przyczynia się do tego fakt, że w reumatoidalnym zapaleniu stawów proces chorobowy toczy się nie tylko w stawach, ale i w sąsiadujących z nimi więzadłach, ścięgnach i powięziach mięśni.
Rozwój tego procesu zwiększają różne urazy w zakresie układu ruchu, przewlekłe zakażenia, praca w chłodzie, wilgoci itd.
Leczenie tego schorzenia jest trudne i długotrwałe. Może je prowadzić wyłącznie lekarz specjalista.
Bardzo duże znaczenie, przedłużające choremu o wiele lat sprawność i aktywność życiową, ma systematyczna, uporczywa, specjalistyczna gimnastyka, zapobiegająca przedwczesnym przykurczom i ograniczeniom ruchomości stawów.
W okresie przykrych dolegliwości bólowych i znacznych odczynów zapalno-wysiękowych w stawach stosuje się różne leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, których rodzaj i dawkowanie może określić wyłącznie lekarz.
Leczenie balneologiczno-uzdrowiskowe sprzyja uzyskaniu trwalszych efektów leczenia. Zaleca się m.in. kąpiele w wodach siarczanych (np. Swoszowice, Busko-Zdrój) oraz radoczynnych (np. Lądek-Zdrój, Świeradów).
Należy zdecydowanie przestrzec przed samowolnym wprowadzaniem leczenia na zasadzie sąsiedzkich porad, lub też przedłużaniem zaleconego przez lekarza na określony czas.
Większość bowiem leków stosowanych w chorobach reumatycznych układu ruchu, a zwłaszcza w reumatoidalnym zapaleniu stawów, wykazuje niekorzystne działania na inne układy, zwłaszcza na układ krwiotwórczy.
Skutkiem tego mogą być ciężkie, nie regenerujące się uszkodzenia szpiku kostnego, prowadzące do granulocytopenii, trombocytopenii lub niedokrwistości z wtórnymi, niekorzystnymi dla organizmu konsekwencjami ich powstania w postaci zmniejszonej odporności komórkowej, skłonności do infekcji czy skazy krwotocznej.
Bardzo natomiast należy polecić ruch i wszelkiego rodzaju ćwiczenia fizyczne – mimo odczuwanego bólu – gdyż to zapobiega możliwym trwałym ograniczeniom ruchomości.
Prof. dr hab. med. Kazimierz Janicki

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować