Adrenokortykotropina (kortykotropina, ACTH)

Adrenokortykotropina to hormon uwalniany z przysadki mózgowej. Pobudza korę nadnerczy do produkcji glikokortykosteroidów, a także w mniejszym stopniu – aldosteronu, androgenów i estrogenów. Zwiększa aktywność melanotropową komórek barwnikowych skóry, prowadząc do pojawienia się w nich barwnika.
Kiedy wykonujemy?
1. Diagnostyka niewydolności kory nadnerczy – podejrzenie uszkodzenia przysadki mózgowej (w przebiegu nowotworu, po napromieniowaniu, w przebiegu zapalenia), podwzgórza (nowotwór, uraz, krwotok) lub kory nadnerczy.
2. Diagnostyka nadczynności kory nadnerczy – podejrzenie zmiany nowotworowej nadnerczy (jeśli rozpoznanie takie sugerowane jest przez występowanie otyłości, nadmiernego owłosienia, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, osteoporozy) lub nadmiernej produkcji ACTH w przysadce mózgowej lub w tkance nowotworowej.
3. Podawanie egzogennych glikokortykosteroidów.
4. Różnicowanie bielactwa.
Materiał do badania: surowica.
Przygotowanie do badania: na czczo (co najmniej 8 godzin); po spoczynku nocnym.
Przebieg badania: jednorazowe pobranie krwi z żyły łokciowej.
Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień.
Norma: w godzinach rannych 5,5-17,8 pmol/l (25-80 ng/l); w godzinach wieczornych stężenie jest o 50% niższe.
Uwagi: Skutkiem działania ACTH jest zwiększenie uwalniania z nadnerczy hormonów sterydowych (kortyzolu) – hormonów stresu, pozwalających przetrwać zagrożenie. Uwalnianie ACTH z przysadki odbywa się w rytmie dobowym – najwyższe stężenie kortyzolu obserwowane jest więc w godzinach porannych. Wówczas organizm przygotowuje się po przebudzeniu do podjęcia normalnych czynności. Poranny szczyt wydzielania ACTH ma miejsce pod wpływem działania kortykoliberyny uwalnianej z podwzgórza.
Aktualizacja: 2017-01-10

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować