Higiena żywności na wakacjach

Najczęstszymi chorobami wynikającymi ze spożycia nieświeżej żywności są zatrucia pokarmowe. Charakterystyczne symptomy zatrucia pokarmowego to mdłości i wymioty, bóle brzucha, biegunki, gorączka. Nie wszystkie one muszą wystąpić razem. Objawy zatrucia pokarmowego mogą pojawić się po upływie godziny, 3-4 godzin lub nawet po kilkudziesięciu godzinach od spożycia skażonej żywności. Żywność zanieczyszczona dużą ilością drobnoustrojów (np. pałeczkami Salmonella) może stać się też źródłem zakażenia innych produktów.

W sprzyjających warunkach mikroorganizmy mnożą się bardzo szybko. Latem przy wysokiej temperaturze i wilgotności powietrza ilość zatruć pokarmowych gwałtownie wzrasta. Ryzyko zatruć i strat spowodowanych zepsuciem żywności można znacznie zmniejszyć, jeśli stosuje się zasady higieny. Dla zachowania bezpiecznej żywności podczas wakacyjnych wyjazdów należy:

– przechowywać żywność w zamkniętych pojemnikach lub w folii, w odpowiedniej temperaturze;

– przechowywać żywność oraz naczynia w wyznaczonym, suchym miejscu, niedostępnym dla owadów i innych zwierząt;

– utrzymywać w czystości wszystkie przedmioty służące do przygotowania jedzenia (deski, talerze, sztućce) oraz pojemniki, w których przechowywana jest żywność;

– na campingach korzystać z wyznaczonych miejsc do mycia naczyń, używając detergentów i starannie spłukiwać umyte naczynia;

– zawsze upewniać się, czy woda używana do gotowania i zmywania pochodzi z bezpiecznego źródła; w razie braku wody pitnej używać do tego celu wodę butelkowaną;

– warzywa i owoce przed obraniem myć w czystej wodzie;

– zapobiegać stykaniu się żywności z owadami, ptakami i innymi organizmami żywymi;

– przed przygotowaniem posiłków zawsze myć ręce wodą i mydłem;

– ściśle przestrzegać zaleceń podanych na opakowaniu produktów spożywczych (zwłaszcza co do temperatury przechowywania oraz terminu przydatności do spożycia);

– nie pozostawiać resztek pożywienia na powierzchni blatu czy stołu, ponieważ są one dobrą pożywką dla bakterii, a ponadto na świeżym powietrzu przyciągają owady i drobne zwierzęta.

Jeśli nie mamy lodówki należy zwrócić szczególną uwagę na sposób przygotowania posiłków oraz rodzaj kupowanej żywności. W przypadku robienia zapasów na kilka dni należy kupować żywność pasteryzowaną, sterylizowaną, albo żywność w proszku. Produkty te należy przechowywać w możliwie chłodnym i suchym miejscu, a po otwarciu od razu zużyć. Posiłki należy spożywać od razu po przygotowaniu, aby nie dopuścić do długotrwałego pozostawania żywności w wysokiej temperaturze.

Surowe mięso, drób, ryby oraz jaja wymagają szczególnego postępowania, ponieważ ich powierzchnia jest najczęściej zanieczyszczona drobnoustrojami. Dlatego przed obróbką wymienione produkty należy starannie umyć pod bieżącą wodą. Surowe produkty mięsne i drobiowe oraz ryby i jaja powinny być trzymane oddzielnie od produktów gotowych lub przeznaczonych do spożycia. Potrawy mięsne powinny być zawsze starannie gotowane, duszone, smażone. Przy braku odpowiednich warunków chłodniczych oraz możliwości obróbki termicznej, najlepiej zrezygnować z zakupu tego typu produktów.

Drobnoustroje potrzebują do rozwoju nie tylko odpowiedniej temperatury, ale także wilgoci. W temperaturze pokojowej bez ryzyka można przechowywać produkty suche, takie jak: nasiona roślin strączkowych, orzechy, chleb, zboża.

W upalne dni spożywa się znacznie więcej płynów. Należy podkreślić konieczność zabezpieczania naczyń do picia przed owadami, np. osami czy pszczołami, które wabione są zwłaszcza słodkimi napojami.

Posiłki przygotowane „na drogę”, np. w aucie lub pociągu, należy zawsze sporządzać z żywności świeżej, nie psującej się zbyt szybko (np. kanapki z wędliną podsuszaną, wędzoną, serem żółtym) oraz nie dopuszczać do zbyt długiego ich przetrzymywania.

W okresie wakacyjnym częściej korzystamy z punktów żywienia zbiorowego. Należy zwrócić uwagę na warunki higieniczno-sanitarne panujące w danym lokalu oraz na wygląd, zapach i smak potraw. Bezpieczeństwo żywności, zwłaszcza w upalne dni, zależy od zachowania ciągu chłodniczego oraz od warunków przeprowadzenia obróbki termicznej.

Szczególną uwagę podczas wakacyjnych wyjazdów należy zwrócić na żywienie dzieci, które są bardziej narażone na zatrucia niż dorośli. Świeże, prawidłowo przechowywane produkty, odpowiednia ilość płynów w upalne dni oraz higiena rąk są podstawowymi warunkami bezpieczeństwa zdrowotnego najmłodszych.