Wirusowe choroby skóry

Wirusy są przyczyną bardzo wielu chorób skórnych: alergicznych, autoimmunologicznych, nowotworowych i in. Należy jednak zwrócić uwagę szczególnie na dwie grupy schorzeń wywołanych przez wirusy opryszczki i przez wirusa brodawczaka ludzkiego.

Opryszczka pospolita

Nazwana jest popularnie „zimnem” lub „febrą”. Wywołana jest przez zakażenie wirusem opryszczki pospolitej, które zwykle zdarza się między 1 a 5 rokiem życia.
Objawy. Aż 99% przechodzi ją bezobjawowo. U 1% mogą wystąpić objawy opryszczkowego zapalenia jamy ustnej (gorączka, pęcherzyki, nadżerki, ślinotok), czasem zapalenie rogówki, a niekiedy opryszczkowe zapalenie mózgu i opon. Zarówno osoby, które przeszły pierwsze zakażenie objawowo, jak i te, które przeszły ją bezobjawowo pozostają do końca życia nosicielami wirusa w zwojach nerwowych. U niektórych z nich zakażenie co jakiś czas się ujawnia (zwykle w tym samym miejscu i pod wpływem tych samych czynników prowokujących, jak przeziębienie, przegrzanie, miesiączka). Typowe umiejscowienie to warga, skrzydełko nosa, okolice narządów płciowych. Wysiew zmian poprzedza uczucie pieczenia i mrowienia. Następnie pojawia się rumień i kilka lub kilkanaście pęcherzyków z surowiczym płynem. Po kilku dniach pęcherzyki zasychają w strupek i zmiana goi się.
Osoby z aktywną opryszczką powinny unikać dzieci z tzw. atopowym zapaleniem skóry (możliwość masywnego przeniesienia zakażenia i niebezpiecznego zapalenia mózgu). Aktywna opryszczka na narządach płciowych w dniach poprzedzających poród stanowi wskazanie do rozwiązania ciąży cięciem cesarskim (ochrona noworodka przed zakażeniem).
Leczenie. Słabo nasilone, rzadko nawracające opryszczki leczy się miejscowo preparatem przeciwwirusowym (krem Antivir, Virolex, Zovirax). Ciężkie i częste nawroty wymagają leczenia ogólnego (Heviran, Zovirax i in.), jednakże nawet długotrwałe leczenie nie jest w stanie całkowicie usunąć wirusa z organizmu.

Półpasiec

Powodujący tę chorobę wirus przy pierwszym kontakcie wywołuje chorobę zakaźną znaną jako ospa wietrzna. Następnie wirus pozostaje w utajeniu.
Po kilku latach, zwykle przy zmniejszeniu odporności, wirus uaktywnia się, będąc przyczyną półpaśca. Szerzy się wówczas do skóry wzdłuż nerwów czuciowych, przez co zmiany skórne przyjmują charakterystyczne ułożenie po jednej stronie ciała, w strefie unerwionej przez jeden, czy dwa nerwy.
Objawy. Pierwszym sygnałem choroby jest przeczulica skóry, uczucie mrowienia. Następnie pojawia się rumień, pęcherzyki surowicze, potem nadżerki i strupy, przy cięższym przebiegu mogą wystąpić zmiany krwotoczne lub martwicze. Zmianom towarzyszą nerwobóle. Szczególnie niebezpieczne jest umiejscowienie półpaśca na połowie czoła i powiekach, gdyż mogą się tu rozwijać zmiany na rogówce oka, których zaniedbanie może spowodować ślepotę. Półpasiec o takim umiejscowieniu wymaga wielokrotnych kontroli u okulisty, gdyż zmiany rogówki mogą pojawić się później niż zmiany skórne.
Leczenie półpaśca wymaga wizyty u lekarza, zwłaszcza że półpasiec bywa czasem sygnałem zmniejszenia ogólnej odporności. Podaje się Heviran i leki działające miejscowo.

Brodawki skórne

Wirusy ludzkiego brodawczaka istnieją w ponad stu różnych typach. Wiele z nich ma udowodnione działanie rakotwórcze (zwłaszcza w obrębie błon śluzowych dróg rodnych), inne są o to podejrzewane, jeszcze inne wywołują łagodne rozrosty skórne typu brodawek.
Ich główne postacie kliniczne to:
Brodawki pospolite: pojedyncze lub mnogie grudki i guzki, o nierównej zrogowaciałej powierzchni i niezapalnej podstawie. Najczęstsze umiejscowienie to palce, dłonie, stopy, wały paznokciowe, pod paznokciami.
Brodawki bolesne podeszew: specjalna odmiana dużych, bolesnych brodawek podeszew. Do zakażenia dochodzi na basenach kąpielowych. Charakterystyczne jest spontaniczne ustępowanie (co poprzedzone jest wystąpieniem czarnego zabarwienia) i pozostawianie odporności.
Brodawki płaskie (młodzieńcze): zazwyczaj bardzo liczne, drobne grudki o płaskiej powierzchni, barwy żółtobrunatnej, umiejscowione na twarzy lub dłoniach.
Kłykciny kończyste: uszypułowane, kalafiorowate guzki, a czasem guzy umiejscowione na narządach płciowych i wokół odbytu. Zakażenie może się przenosić drogą płciową.

Prof. dr hab. med. Jadwiga Bogdaszewska-Czabanowska

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować