Oswoić psychozę

Zderzenie z chorobą psychiczną bliskiej osoby jest ogromnym szokiem szczególnie, że nie ma ogólnie dostępnych informacji na temat takich chorób.
Kiedy słyszymy – psychoza, nie za bardzo wiemy czego mamy się spodziewać. Czy kochana przez nas osoba zamieni się nagle w psychopatycznego maniaka czy bełkoczącego pod nosem obłąkańca rodem z amerykańskich thrillerów? Czy to jakaś gorsza forma depresji? Przecież my jesteśmy normalni, nikt u nas w rodzinie nie był wariatem... Zatem odpowiedzmy sobie na kilka podstawowych pytań dotyczących tego „złowrogiego” pojęcia.

Czym jest psychoza?

Psychoza jest dość poważną ale uleczalną chorobą, która wynika z zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. Jak każda choroba, psychoza ma swój początek i przebieg. Osoba dotknięta psychozą doświadcza różnych problemów w kontaktach z rzeczywistością. Objawia się to różnymi poważnymi zmianami w interpretowaniu rzeczywistości, w sposobie myślenia, w zachowaniu.
Należy pamiętać, że rozwijająca się choroba jest dla doświadczającej jej osoby powodem ogromnego, rozpaczliwego wręcz lęku i głębokiej dezorientacji.

Jak rozpoznać chorobę?

Objawy choroby mogą być bardzo różne, a zmiany w zachowaniu i sposobie myślenia mogą mieć różne oblicze i natężenie. Fakt, że ktoś ma potrzebę uwolnienia się od otaczającego świata i ma mdłości na samą myśl o spotkaniu z „ukochaną” teściową nie oznacza jeszcze, że zaczyna się rozwijać choroba.
Najbardziej charakterystyczne symptomy, których doświadcza osoba z rozwijającą się psychozą to:
– natrętne myśli wzbudzające uczucia niepokoju, który może z czasem urastać do paraliżującego lęku,
– uczucie gonitwy myśli na zmianę z stanami otępienia,
– analizowanie i zatracenie się w natrętnych myślach,
– przekonanie o byciu ofiarą manipulacji,
– omamy słuchowe i wzrokowe,
– stopniowe zmiany w zachowaniu, zazwyczaj izolacja, zaniedbywanie kontaktów z innymi ludźmi, zamykanie się w sobie,
– uczucie bycia w nie swojej skórze.
Nie wszystkie wyżej wymienione objawy muszą wystąpić w trakcie choroby.
Czasem psychoza rozwija się stopniowo i początkowe zmiany w sposobie myślenia czy postrzegania rzeczywistości często pozostają niezauważone, są ignorowane lub wyjaśniane czynnikami sytuacyjnymi.
W innych przypadkach symptomy pojawiają się nagle i są na tyle silne, że stają się dla chorego przyczyną ogromnego stresu. Nie potrafi sobie on z nim poradzić, co w konsekwencji paraliżuje życie i jest sygnałem do natychmiastowej interwencji lekarza psychiatry czy hospitalizacji. Taki pierwszy, nazwijmy go, atak choroby został nazwany „epizodem psychotycznym”.

Kto jest narażony na psychozę?

Prawidłowa odpowiedź brzmi – każdy, niezależnie od płci. Symptomy najczęściej pojawiają się między szesnastym a trzydziestym rokiem życia. Zazwyczaj pierwsze objawy pojawiają się wcześniej u mężczyzn niż u kobiet.

Skąd się bierze psychoza?

Niestety, do tej pory nie udało się ustalić pochodzenia tej choroby. Naukowcy przypuszczają, że może mieć ona związek z zespołem nadwrażliwości, który z kolei ma swoją przyczynę w sposobie funkcjonowania mózgu. Osoby nadwrażliwe są bardziej podatne na stres, trudniej jest im funkcjonować w sytuacjach społecznych, częściej odczuwają dyskomfort w kontaktach. Również osoby, w których rodzinach występowały choroby psychiczne, są bardziej narażone na rozwój psychozy.
Psychoza może również wystąpić jako element bądź zwiastun innej choroby, jak na przykład schizofrenii czy depresji dwubiegunowej. Z tego względu po wystąpieniu pierwszego epizodu psychotycznego niezwykle ważne są badania, obserwacja i bliski kontakt z pacjentem.
Wystąpienie psychozy może być też spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych, takich jak marihuana.
Oczywiście, wystąpienie któregokolwiek z powyższych czynników ryzyka nie oznacza, że psychoza musi się rozwinąć.

Jak się leczy psychozę?

To dość złożony i długotrwały proces. Zasadniczym celem jest niedopuszczenie do nawrotu choroby. Proces leczenia opiera się na kilku elementach, z których każdy jest niezbędny.
Leki – stosuje się małe dawki leków przeciwpsychotycznych, które są dobierane indywidualnie zależnie od występujących objawów i reakcji organizmu preparat.
Terapia indywidualna lub grupowa – jest komplementarna do leczenia farmakologicznego, wspomaga powrót do codziennego funkcjonowania, przeciwdziała izolacji.
Edukacja pacjenta i rodziny – pozwala na zrozumienie tego, co się dzieje podczas choroby, w jaki sposób psychoza może wpływać na funkcjonowanie pacjenta, skąd się wzięły irracjonalne zachowania, wreszcie – jak działają leki i jak długo może trwać leczenie. Uzyskane informacje pozwalają zarówno choremu jak i jego bliskim nauczyć się funkcjonowania w nowej sytuacji i rozpoznawać niepokojące sygnały w przyszłości. Współczesne leczenie psychoz minimalizuje bowiem czas hospitalizacji, kładąc nacisk na edukację i szybki powrót do normalnego życia.
Psychoza nie znika sama bez leczenia. Są chwile z silniejszymi bądź słabszymi objawami, ale im dłużej choroba pozostanie nieleczona, tym gorszy będzie stan chorego.

Co robić, kiedy zauważasz symptomy psychozy u siebie lub kogoś bliskiego?

Nie czekaj. Wiele osób z psychozą zwleka długo ze zgłoszeniem się do specjalisty. Porozmawiaj z lekarzem rodzinnym i poproś o skierowanie do specjalisty, bądź zapisz się prywatnie do psychologa lub psychiatry.

Podsumujmy

Psychoza:
– to dość częsta choroba, która dotyka ok. 3% populacji,
– jej powodem są zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu,
– może całkowicie zmienić sposób myślenia, percepcję i zachowanie,
– dotyczy zarówno mężczyzn jaki kobiet – najczęściej na przełomie wieku młodzieńczego i wczesnej dorosłości,
– może zostać całkowicie wyleczona.
Psychoza może dotknąć każdego. Im wcześniej zacznie się leczenie, tym jest ono efektywniejsze. Warto pamiętać, że dla wielu osób ich pierwszy epizod psychotyczny był jedynym.

Aktualizacja: 2017-01-10
Karolina Osuch

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować