Krwawienia z narządu rodnego

Nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych może pojawić się u każdej kobiety i w każdym okresie jej życia.
W 75% nieprawidłowe krwawienia związane są z zaburzeniami czynnościowymi na osi podwzgórze-przysadka-jajniki i najczęściej dotyczą kobiet w okresie dojrzewania. W pozostałych przypadkach krwawienia mają podłoże organiczne, a więc mogą być związane bezpośrednio z chorobą nowotworową lub zmianami, które poprzedzają to schorzenie.
U noworodków płci żeńskiej mogą pojawiać się plamienia z dróg rodnych. Może ono być wynikiem stymulacji błony śluzowej macicy noworodka przez estrogeny łożyskowe.
W okresie dzieciństwa krwawienia najczęściej są wynikiem urazów pochwy, a także sromu, rzadziej masywnych stanów zapalnych, często związanych z obecnością ciała obcego w drogach rodnych. Bardzo rzadko krwawienia w tym okresie mogą być objawem choroby nowotworowej pochwy.
Krwawienia czynnościowe tego okresu życia mogą być także związane z obecnością hormonalnie czynnych guzów jajnika.
Przyczyną krwawienia mogą być także zmiany niezwiązane z narządem rodnym, takie jak: nowotwór nadnercza, niedoczynność tarczycy lub zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. Dlatego każda matka powinna być szczególnie wyczulona na pojawienie się krwawienia u dziecka i zgłosić problem prowadzącemu dziecko pediatrze, a jeśli jest to możliwe ginekologowi dziecięcemu.
Okresowi dojrzewania często towarzyszą zaburzenia w miesiączkowaniu. Mogą przybierać kliniczną postać krwawień młodocianych, w wyniku których może powstać wiele zmian ogólnoustrojowych. Dolegliwości te opisano w rozdziale poświęconym problemom okresu pokwitania.
W okresie dojrzałości u kobiety najczęściej nieprawidłowe krwawienie związane jest z przedłużającą się i(lub) obfitą miesiączką, zbyt częstym miesiączkowaniem lub pojawianiem się międzymiesiączkowych krwawień. Należy nadmienić, że nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych mogą być wynikiem zaburzeń w układzie krzepnięcia w przypadku schorzeń hematologicznych, jak na przykład: białaczka, małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna. Zaburzenia krzepnięcia (tym samym możliwość wystąpienia nieprawidłowego krwawienia z dróg rodnych) mogą nastąpić w poważnych schorzeniach wątroby i nerek. Mogą być także wynikiem stosowania leków celowo obniżających krzepliwość krwi, zwłaszcza w trakcie leczenia schorzeń układu krążenia lub naczyniowych zmian zakrzepowych.
W razie stwierdzenia krwawienia u kobiety w wieku prokreacyjnym należy zawsze rozważyć możliwość współistnienia ciąży, a tym samym zagrożenia poronieniem. Należy także wspomnieć, że nieprawidłowe krwawienia często towarzyszą nieprawidłowemu umiejscowieniu ciąży poza jamą macicy, czyli tzw. ciąży pozamacicznej.
Nieprawidłowe krwawienia z macicy o nieznanej przyczynie często występują w tzw. endometriozie.
Krwawienia, często obfite, mogą być spowodowane ranami pochwy i krocza, powstałymi w wyniku urazów tej okolicy.
Krwawienia z dróg rodnych często towarzyszą zmianom polipowatym oraz obecności nabłonka gruczołowego w obrębie części pochwowej szyjki macicy. Bardzo charakterystyczne dla tych zmian jest krwawienie w trakcie lub po stosunku płciowym, czyli tzw. krwawienie kontaktowe. Ten rodzaj krwawienia jest także charakterystyczny dla zmian zlokalizowanych na szyjce macicy, będących stanami przednowotworowymi, a także dla klinicznie rozwiniętej postaci raka szyjki macicy. Kobieta zgłaszająca ten rodzaj krwawienia powinna niezwłocznie zostać poddana specjalistycznemu badaniu ginekologicznemu, obejmującemu oprócz badania fizykalnego także badanie cytologiczne i kolposkopowe.
Nieprawidłowe krwawienie z macicy może być często pierwszym sygnałem istnienia mięśniaków, zwłaszcza zlokalizowanych pod błoną śluzową trzonu macicy (endometrium). Nawet mięśniaki niewielkich rozmiarów o takim umiejscowieniu mogą powodować zniekształcenie jamy macicy i być przyczyną krwawienia.
W razie pojawiania się nieprawidłowych krwawień należy zawsze rozważyć, czy ich przyczyną nie są torbiele jajników o charakterze czynnościowym.
U młodych kobiet zmiany tego typu mogą samoistnie zaniknąć. Wymaga to jednak stałej kontroli ginekologicznej i ultrasonograficznej. Gorzej, gdy nieprawidłowe krwawienia towarzyszą zmianom guzowatym, najczęściej litym jajnika. Krwawienia takie bowiem najczęściej świadczą o hormonalnie czynnym utkaniu guza.
Największe wyczulenie powinny budzić wszelkie krwawienia pojawiające się w okresie postmenopauzalnym. Za krwawienia takie przyjmuje się każde krwawienie, które wystąpi w okresie dłuższym niż 6 miesięcy od ostatniej miesiączki. Przyczyną krwawienia w tym okresie mogą być zarówno zmiany łagodne, np. o charakterze zanikowym nabłonka pochwy lub błony śluzowej trzonu macicy, jak i zmiany polipowate lub nieprawidłowe rozrosty błony śluzowej trzonu macicy, będące często zagrożeniem chorobą nowotworową lub już w pełni rozwiniętą klinicznie postacią raka trzonu macicy. Krwawienia wówczas często – jak już wspomniano wcześniej – swoim wyglądem przypominają popłuczyny mięsne.
W związku z powyższym każde krwawienie w okresie postmenopauzalnym powinno być zgłoszone lekarzowi i kobieta powinna być poddana specjalistycznej diagnostyce ginekologicznej, obejmującej: badanie ginekologiczne poszerzone o diagnostykę ultrasonograficzną narządu rodnego, a w razie możliwości o wziernikowanie (histeroskopię) jamy macicy. W razie podejrzenia jakiegokolwiek zagrożenia onkologicznego diagnostyka musi być poszerzona o ocenę histopatologiczną materiału tkankowego uzyskanego drogą „wyłyżeczkowania” kanału szyjki i jamy macicy lub w wyniku biopsji wykonanej pod kontrolą kolposkopu. Dopiero wynik badania uzyskany w ten sposób umożliwi prawidłowość doboru metody leczenia, począwszy od obserwacji i następowych kontroli, przez leczenie farmakologiczne aż do postępowania operacyjnego.
Prof. dr hab. med. Antoni Basta, Dr n. med. Andrzej Szczudrawa, Dr n. med. Kazimierz Pityński

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować