Nagłe zatrzymanie krążenia

Nagłe zatrzymanie krążenia to ustanie mechanicznej czynności serca, charakteryzujące się brakiem reakcji na bodźce, brakiem tętna, bezdechem lub oddechem agonalnym.

Ze względu na przyczynę, nagłe zatrzymanie krążenia dzielimy na pierwotne i wtórne. O pierwotnym zatrzymaniu krążenia mówimy, gdy jego przyczyną jest choroba serca – najczęściej ostry zespół wieńcowy. Natomiast o wtórnym zatrzymaniu krążenia mówi się, gdy przyczyna powodująca to nagłe zdarzenie jest pozasercowa, np. uraz wielonarządowy.

Wyróżniamy trzy mechanizmy elektrofizjologiczne zatrzymania krążenia: migotanie komór lub częstoskurcz komorowy bez tętna, asystolię i czynność elektryczną bez tętna. Podczas wstępnej analizy rytmu serca w 40% przypadków stwierdza się migotanie komór. Migotanie komór to chaotyczna czynność elektryczna komór, która nie zapewnia skutecznej hemodynamicznej czynności mechanicznej. Prawdopodobnie, więcej nagłych zdarzeń sercowych następuje w mechanizmie migotania komór (czy częstoskurczu komorowego). Jednak do czasu analizy rytmu przekształcają się one w gorzej rokującą asystolię lub czynność elektryczną bez tętna. Asystolia to brak czynności elektrycznej i mechanicznej serca. Trzeci mechanizm elektofizjologiczny zatrzymania krążenia, czyli czynność elektryczna bez tętna, to czynność elektryczna mięśnia sercowego nie powodująca skutecznej hemodynamicznie czynności mechanicznej – stąd brak tętna.

Najpowszechniejszym mechanizmem pierwotnego zatrzymania krążenia jest migotanie komór. Asystolia i czynność elektryczna bez tętna są natomiast częstymi mechanizmami wtórnego zatrzymania krążenia.

Optymalne postępowanie w przypadku nagłego zatrzymania krążenia to natychmiastowe rozpoczęcie podstawowych zabiegów resuscytacyjnych. Gdy mamy do czynienia z migotaniem komór, wskazana jest jak najszybsza defibrylacja.