Zasady lecznictwa dermatologicznego

Podstawowe zasady takiej terapii to:

●  im ostrzejszy stan zapalny, tym mniejsze stężenie leków,

●  w ostrym stanie zapalnym najlepiej działają okłady lub przymoczki,

●  na zmiany sączące nie należy stosować maści ani pudrów suchych czy płynnych,

●  pudru płynnego nie należy stosować na okolice owłosione (zlepia włosy, trudno się zmywa),

●  leki zewnętrznie stosowane mogą się wchłaniać, powodując ogólne zatrucia (zwłaszcza u dzieci),

●  przed stosowaniem leczenia miejscowego skóra musi być obmyta wodą z mydłem (bez nadmiernego tarcia), a stosowane uprzednio leki miejscowe muszą być usunięte przez zmycie skóry płynną parafiną lub benzyną (ostrożnie z ogniem), wskazane jest obcięcie płatków naskórka czy pękniętych pęcherzy, a także włosów zlepionych wydzieliną, nożyczkami przetartymi spirytusem.

Do leczenia miejscowego stosuje się:

Przymoczki. Wykonuje się je przez przyłożenie bezpośrednio na skórę kilkakrotnie złożonej gazy zanurzonej w roztworach leków, o temperaturze pokojowej i lekko odciśniętej. Przymoczki należy nawilżać co 5-6 minut. W warunkach domowych można użyć do wykonania przymoczek naparu z rumianku, esencji herbacianej lub 1-2% kwasu bornego. Lekarz może zlecić inne, silniej działające roztwory. Przymoczki stosuje się w ostrych stanach zapalnych skóry bez cech zakażenia.

Okłady. Przed ich wykonaniem najlepiej przygotować gazę, na niej kładziemy warstwę waty, następnie przykrywamy ją drugą połową gazy. Tak przygotowaną „kołderkę” moczymy w miseczce z roztworem leku, nieco wyciskamy i kładziemy na skórę. Na wierzchu przykrywamy ją cienką folią, w której przedtem nożyczkami należy zrobić kilkanaście dziurek. Folię przytrzymujemy opaską gazową, czasem na folię daje się jeszcze warstwę suchej waty.

Wskazaniem do okładów są zmiany zapalne, często sączące oraz owrzodzenia wymagające oczyszczenia z wydzieliny czy tkanek martwiczych.

Zasypki (pudry). Mogą być obojętne (talk, tlenek cynku) lub lecznicze zawierające poza obojętnym podłożem jakiś lek, np. sulfonamid (zasypka pabiamidowa). Chętnie stosowane są w fałdach ciała, jednak nie na miejsca sączące.

Pudry płynne. Są to zawiesiny leku oraz proszków w roztworze. Należy je dokładnie wstrząsnąć przed użyciem, gdyż w stojącej butelce oddzielają się poszczególne składniki, tworząc warstwy, przez co w górnej części butelki będzie zwykle sam składnik płynny. Puder płynny rozprowadzamy na skórze kawałkiem złożonej kilkakrotnie gazy lub wacikiem nawiniętym na patyczek. Po posmarowaniu należy odczekać, aby puder płynny zasechł na skórze, i założyć bieliznę. Następne smarowania mogą być jeden lub dwa razy wykonane na poprzednią warstwę leku. Jednak po dwu, najwyżej trzech smarowaniach należy zmyć skórę podczas kąpieli i w razie potrzeby powtórzyć zabieg.

Aerozol (spray). To postać leku produkowanego w specjalnym opakowaniu pod ciśnieniem i uwalnianego za pomocą przyciśnięcia górnej części opakowania. Pojemnik należy trzymać w odległości ok. 20 cm od skóry, uwalniać lek przez 5-10 sekund. Nie należy stosować aerozoli na skórę twarzy, gdyż działają szkodliwie na oczy i mogą drażnić błonę śluzową dróg oddechowych.

Maści. To leki związane z podłożem tłuszczowym (lanoliną, euceryną, wazeliną, smalcem). Opatrunki maściowe wykonuje się z większego od zmiany chorobowej płata gazy kilkakrotnie złożonego lub z cienkiego płata czystego płótna. Następnie szpatułką lub trzonkiem łyżki smarujemy maść na opatrunku, pozostawiając na obwodzie wolne miejsce. Opatrunek przykładamy na skórę, tak aby suchy brzeg nie dotykał zmiany chorobowej (mógłby ją drażnić). Całość przykrywamy gazą i przymocowujemy opaską gazową.

Kremy. Są odmianą maści zawierającą pewną ilość wody, przez co mają działanie chłodzące i szybko wchłaniają się ze skóry. Stosuje się je zwykle bez opatrunków, za to kilka razy dziennie.

Pasty. Są również odmianą maści zawierającą szczególnie dużo proszków, mają działanie wysuszające i osłaniające.

Dermatolodzy przepisują także przy specjalnych wskazaniach żele i płyny do pędzlowania skóry.

Kąpiele. Poza higienicznymi i solankowymi w uzdrowiskach – stosuje się również specjalne kąpiele lecznicze. Można do nich używać roztworu ziół (np. rumianku, kory dębowej), łagodzących kleików (z otrąb, krochmalu) czy leków, np. odkażającego nadmanganianu potasu (uwaga! trwale zabarwia wannę). Temperatura wody nie powinna przekraczać 38°C. Ponadto istnieją gotowe preparaty dodawane do kąpieli (Balneum Hermal, Balneum Hermal plus lub F), działające łagodząco na stan zapalny skóry i zmniejszające świąd.