Zapalenia i zwyrodnienia rogówki

Rogówka jest bogato unerwiona czuciowo, dlatego też jej choroby łączą się z dużą bolesnością. Zmiany zapalne polegają na powstawaniu nacieków i owrzodzeń w obrębie rogówki. Ich przyczyną jest zakażenie bakteriami, wirusami lub grzybami.

Bakteryjne zapalenie rogówki

Najczęstszą przyczyną zapalenia rogówki są bakterie ropne (np. gronkowce, paciorkowce) wnikające do rogówki, której nabłonek został uprzednio uszkodzony w wyniku urazu, niedomykalności powiek, zbyt długiego noszenia soczewek kontaktowych czy osłabienia odporności tkanki na skutek procesu chorobowego powierzchni gałki ocznej. Często źródłem bakterii są zmienione zapalnie spojówki lub worek łzowy. W rogówce powstaje naciek, który szybko rozpada się, wytwarzając owrzodzenia, obejmujące część lub całą rogówkę. Choroba objawia się silnym bólem oka, światłowstrętem, łzawieniem i postępującym pogorszeniem wzroku. Oko jest silnie przekrwione, a rogówka matowa, o nierównej powierzchni.
Zapalenie bakteryjne jest chorobą bardzo groźną, gdyż może prowadzić do utraty wzroku, a nawet oka.
Leczenie. Musi być prowadzone w warunkach szpitalnych, ponieważ choroba postępuje szybko i tylko wczesne zastosowanie odpowiednich leków może zapobiec ciężkim następstwom. Z reguły jednak po wygojeniu pozostaje w rogówce biała blizna, zwana bielmem.

Opryszczka

Do najczęstszych zapaleń wirusowych rogówki należy opryszczka wywołana przez pospolity wirus, który powoduje także zmiany zapalne skóry i warg (tzw. zimno). Wielu ludzi jest nosicielem tego wirusa, który uczynnia się przy ogólnym spadku odporności, w czasie gorączki, przegrzania lub oziębienia organizmu. Na rogówce powstają nacieki, staje się ona matowa, oko jest przekrwione, towarzyszy temu silny ból, łzawienie, światłowstręt i upośledzenie wzroku. Choroba ma dużą skłonność do nawrotów i może spowodować trwałe zmiany w rogówce.
Leczenie. Polega na stosowaniu specjalnych leków i zabiegów, które może wykonywać jedynie okulista.

Zapalenie epidemiczne

Inną, częstą chorobą wirusową spojówki i rogówki jest zapalenie epidemiczne.
Objawy choroby są burzliwe. Występuje duży obrzęk spojówek, przekrwienie i bolesność oka, pojawia się obfita wydzielina. Czasem dołączają się objawy ogólne, jak ból głowy, gorączka, obrzęk węzłów chłonnych, przyusznych i szyjnych. Po tygodniu tworzą się w rogówce nacieki, powodujące zaburzenia wzroku i nasilenie bólów. Zmiany spojówkowe ustępują stopniowo, natomiast rogówkowe utrzymują się przez wiele tygodni. Choroba jest zakaźna i szerzy się przez kontakt z chorym i przedmiotami, których używał. Czasem źródłem zakażenia są źle przechowywane leki oczne lub nienależycie wyjałowione narzędzia okulistyczne.
Leczenie. Musi być prowadzone przez okulistę. Ważne jest zapobieganie, polegające na przestrzeganiu higieny osobistej i utrzymywaniu w sterylności leków i narzędzi okulistycznych.

Zakażenia grzybicze

Zakażenia grzybicze rogówki występują coraz częściej i spowodowane są – podobnie jak zakażenia spojówki – nadużywaniem leków zawierających antybiotyki i kortykosteroidy. W rogówce tworzą się bardzo trudno gojące się nacieki i owrzodzenia, doprowadzające do zniszczenia rogówki i jej zbliznowacenia.
Leczenie. Musi być prowadzone w szpitalach i klinikach okulistycznych.

Inne choroby rogówki

Zapalenie rogówki może towarzyszyć różnym chorobom spojówki i takim chorobom ogólnym, jak półpasiec, trądzik różowaty, gruźlica, kiła wrodzona, awitaminoza A i B. W takich przypadkach zawsze jest konieczna pomoc okulisty.
W oczach, które oślepły z różnych przyczyn, mogą powstać zwyrodnienia rogówki w postaci pęcherzy, pękających wśród objawów gwałtownego bólu i podrażnienia oka. Choroba jest przewlekła i bardzo dokuczliwa, gdyż stale w rogówce tworzą się nowe pęcherze.
Leczenie. Jest trudne i często mało skuteczne. Gdy w wyniku chorób rogówki powstanie jej rozległe zmętnienie (bielmo), można uzyskać poprawę wzroku wykonując operację przeszczepienia rogówki (keratoplastyki). Zabieg ten przeprowadza się od kilkudziesięciu lat w wyspecjalizowanych ośrodkach okulistycznych, także w Polsce.

Prof. dr hab. med. Helena Żygulska-Mach

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować