Wywiad – nietolerancja pokarmowa

Wywiad z dr.n.med. Piotrem Dziechciarzem – pediatrą z Kliniki Gastroenterologii i Żywienia Dzieci Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

1. Nietolerancja pokarmowa, a alergia na pokarm – jaka jest różnica?

Nietolerancja pokarmowa jest pojęciem szerszym, obejmującym procesy immunologiczne i nieimmunologiczne. Alergia na pokarm powstaje w skutek uruchomienia mechanizmów odpornościowych organizmu i również jest zaliczana do nietolerancji pokarmowych. Istnieje niemała grupa chorób, które są nietolerancjami pokarmowymi, a nie są alergiami np. nietolerancja laktozy czy celiakia.
Alergie pokarmowe mogą mieć różne objawy. Mogą manifestować się jako atopowe zapalenie skóry (AZS), jako biegunka czy też, szczególnie u niemowląt, jako krwawienie z dolnego odcinka pokarmowego (alergiczne zapalenie jelita grubego). Mogą także dawać bóle przełyku (eozynofilowe zapalenie przełyku) oraz uporczywe wymioty. Warto pamiętać, że nie ma jednego charakterystycznego objawu, który jednoznacznie wskazywałby na alergię na pokarm, a tym bardziej na uczulenie na konkretny produkt spożywczy. Diagnostyka alergii pokarmowej wymaga dużej cierpliwości, skrupulatnego przestrzegania zaleceń lekarskich i obserwacji objawów, które zgłasza mały pacjent.

2. Co to jest nietolerancja laktozy?

Jest jedną z najczęstszych nietolerancji pokarmowych. Szacuje się, że w rasie białej od 20-30 procent populacji może mieć nietolerancję laktozy (nietolerancja typu dorosłego). Może ona być pierwotna, jak i wtórna. Do wtórnej nietolerancji może dojść w wyniku zniszczenia błony śluzowej w jelicie cienkim np. w przebiegu celiakii, po radioterapii albo w chorobie Crohna. W pierwotnej nietolerancji laktozy błona śluzowa jest prawidłowa, ale zawiera mniej enzymu, który trawi dwucukier laktozę. Niestrawiona laktoza przechodzi do dalszej części jelita cienkiego, powodując ściąganie wody do światła przewodu pokarmowego, zwiększoną fermentację, wzdęcia i bóle brzucha.

3. Kiedy ujawnia się nietolerancja laktozy?

Przeważnie pojawia się powyżej 3 roku życia. Wiele dzieci skarży się w tym czasie na bóle brzucha, które mogą mieć także podłoże czynnościowe, dlatego tak ważna jest skrupulatna diagnostyka tego typu dolegliwości.

4. Jakie objawy powinny zaniepokoić?

Objawy nietolerancji pokarmowej nie są charakterystyczne. Często bywają bagatelizowane lub nieprawidłowo leczone. Jeśli dziecko skarży się na częste bóle brzucha, którym towarzyszy wzdęcie oraz wodniste stolce należy udać się do lekarza, aby wdrożyć odpowiednią diagnostykę.

5. Jak wygląda diagnostyka nietolerancji laktozy?

Testem diagnozującym jest wodorowy test oddechowy w trakcie, którego pacjent otrzymuje do wypicia laktozę i co 30 min przez 2h mierzony jest poziom wodoru w wydychanym powietrzu. Wyższa wartość bierze się z niestrawionej laktozy. Punkt odcięcia, który przemawia za nietolerancją laktozy, został ustalony na 20 ppm wodoru w wydychanym powietrzu. Warto pamiętać, że gdy przed dniem badania dziecko było na antybiotykoterapii, wynik może być fałszywie ujemny, a diagnostyka niemiarodajna.

6. Jak przebiega leczenie nietolerancji laktozy?

Jest jedna skuteczna terapia – unikanie wszelkich produktów mlecznych zawierających laktozę.
7. Czy z tego wyrasta?
Nie. Nietolerancja pokarmowa jest chorobą na całe życie. Przestrzeganie diety z czasem wchodzi w nawyk i nie sprawia pacjentom problemów.

8. Czy zauważalne jest dziedziczenie skłonności do nietolerancji laktozy?

Tak, ale nie ma dokładnych danych na ten temat. Zauważalne jest występowanie nietolerancji u rodzeństwa praz i dzieci, których rodzice cierpią na tę dolegliwość.

9. Czy dziecko na diecie eliminacyjnej rozwija się prawidłowo?

Dieta eliminacyjna stwarza ryzyko niedoborów pokarmowych. Wskazana jest suplementacja wapniem i witaminą D, gdyż w diecie bezmlecznej bardzo trudno jest skompensować niedobór tych składników. Brak wapnia w diecie może prowadzić do zmniejszonej masy kostnej, co grozi osteoporoza w wieku późniejszym, dlatego tak ważna jest współpraca z dietetykiem i zbudowanie pełnowartościowej diety. 
Dziękuję.
z dr.n.med. Piotrem Dziechciarzem rozmawiała lek. Dorota Michałek.

(2010-04-29)

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować

Spis tematów

1. Nietolerancja pokarmowa, a alergia na pokarm – jaka jest różnica?2. Co to jest nietolerancja laktozy?3. Kiedy ujawnia się nietolerancja laktozy? 4. Jakie objawy powinny zaniepokoić?5. Jak wygląda diagnostyka nietolerancji laktozy?6. Jak przebiega leczenie nietolerancji laktozy?8. Czy zauważalne jest dziedziczenie skłonności do nietolerancji laktozy?9. Czy dziecko na diecie eliminacyjnej rozwija się prawidłowo?