Wytrzeszcz oka

Jednym z głównych objawów zmian chorobowych w oczodole jest wytrzeszcz gałki ocznej. Wysuwa się ona wtedy ku przodowi, czasem przemieszcza w kierunku poziomym lub pionowym. Wytrzeszczowi często towarzyszą: ograniczenie ruchomości oka, obrzęk i przekrwienie powiek oraz spojówek, niekiedy bolesność samoistna lub w czasie poruszania okiem.

Wytrzeszcz obustronny

Częstą przyczyną wytrzeszczu są choroby gruczołu tarczowego (tarczycy). Może on występować w postaci złośliwej, powodując duży obrzęk spojówki i utrudnienie zamykania powiek. Stan ten wymaga szybkiego leczenia przez internistę i okulistę, gdyż nawet krótkotrwała niedomykalność powiek może doprowadzić do ciężkiego uszkodzenia rogówki.

Wytrzeszcz jednostronny

Może być spowodowany stanem zapalnym tkanek oczodołu. Pierwotnym miejscem zakażenia jest najczęściej gałka oczna, zatoki przynosowe, jama czaszki. Poza wytrzeszczem występują obrzęk, zaczerwienienie oraz bolesność powiek i spojówek, podwyższenie temperatury ciała. Objawów tych nie należy lekceważyć, gdyż zakażenia oczodołowe mogą szybko się rozprzestrzeniać, dając groźne dla życia powikłania ogólne. Konieczna jest więc możliwie szybka pomoc lekarska (ryc. 17.2).

Inną przyczyną jednostronnego wytrzeszczu oka mogą być rozrastające się w oczodole nowotwory łagodne lub złośliwe. Tempo wzrostu jest różne – zwykle szybsze w guzach złośliwych. Często jedynym objawem zaczynającej się choroby jest wytrzeszcz. W późniejszym okresie może dojść do osłabienia ostrości wzroku wskutek ucisku guza na nerw wzrokowy (ryc. 17.3).

Rozpoznanie choroby nowotworowej wymaga licznych badań specjalistycznych przeprowadzanych przez okulistę, laryngologa, radiologa, neurologa i neurochirurga. Niejednokrotnie konieczny jest zabieg operacyjny.

Prof. dr hab. med. Helena Żygulska-Mach