Swoiste zapalenia kości i stawów – gruźlica kostno-stawowa

Gruźlica kości

Gruźlica kości jest ogniskiem wtórnym, występującym jako wynik rozsiewu prątków przez krew z ognisk pierwotnych, które najczęściej znajdują się w płucach, węzłach chłonnych przyoskrzelowych, rzadziej przewodu pokarmowego. Jest to proces wywołany przez prątek gruźlicy typu ludzkiego lub bydlęcego. Najczęstsze umiejscowienia procesu gruźliczego to: kręgosłup, stawy biodrowe, kolano, rzadziej kości śródręcza, śródstopia, paliczki.
Objawy. Początek choroby może być bezobjawowy. Choroba może się rozwijać niepostrzeżenie.
Występują stany podgorączkowe, osłabienie, szybkie męczenie się, poty, bladość skóry, niedokrwistość, bóle typu gośćcowego, miejscowo bolesność nasilająca się przy ruchach, bóle nocne, powiększenie węzłów chłonnych, zaniki mięśni, pogrubienie stawu, przykurcze. Jeśli proces chorobowy toczy się w kręgosłupie, wystąpić mogą zespoły korzeniowe (nerwoból międzyżebrowy, rwa kulszowa, lumbago).
W późniejszym okresie pojawić się może tzw. garb gruźliczy w wyniku klinowatego zapadnięcia trzonów. W przypadku gruźlicy stawowej zakażenie może pochodzić z błony maziowej stawu lub ogniska kostnego położonego w sąsiedztwie stawu.
Rozpoznanie ustala się na podstawie dokładnego wywiadu, badań laboratoryjnych, radiologicznych i histopatologicznych (z wycinków, nakłucia). Wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie pozwalają zachować sprawność narządu ruchu, a nawet pełny powrót do zdrowia.
Leczenie gruźlicy kostno-stawowej jest długotrwałe, niekiedy wymaga leczenia operacyjnego.

Gruźlica stawu

Występuje w wyniku pierwotnego zakażenia błony maziowej stawu lub na skutek przebicia ogniska gruźliczego kości znajdującego się w pobliżu stawu.
Objawy. Proces przebiega powoli i skrycie. Obserwuje się bladość, chudnięcie, stany podgorączkowe, pocenie nocne. Niekiedy przebieg choroby jest nietypowy i może przebiegać ostro, co często traktowane jest jako początek choroby reumatycznej. Występuje ocieplenie stawu, wychudzenie kończyny, ograniczenie ruchów stawu, powiększenie miejscowych węzłów chłonnych. W stawie, np. kolanowym, może pojawić się wysięk. Toczący się proces doprowadza do niszczenia chrząstki stawowej, włóknienia błony maziowej i destrukcji stawu.
Rozpoznanie ustala się na podstawie dokładnie przeprowadzonego wywiadu, w tym środowiskowego, badań dodatkowych – badania histologicznego oraz próby biologicznej.
Leczenie. Wyleczenie następuje po usunięciu ogniska i długim skojarzonym leczeniu farmakologicznym. Niekiedy zmiany wymagają leczenia operacyjnego, np. usunięcia maziówki, a następnie leczenia farmakologicznego.

Prof. dr hab. med. Tadeusz Niedźwiedzki

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować