Ropne choroby skóry

Skóra zdrowego człowieka nie jest jałowa, tzn. znajduje się na niej pewna liczba bakterii. Stałe złuszczanie się naskórka, kwaśny odczyn pH na powierzchni oraz wiele mechanizmów immunologicznych powodują, że bakterie te nie mają zwykle znaczenia chorobotwórczego. Dopiero dołączenie się dodatkowych czynników, takich jak uraz, alkalizacja powierzchni, cukrzyca itp., powoduje, że bakterie stają się dla nas chorobotwórcze.
Najważniejsze choroby bakteryjne skóry są wywołane przez paciorkowce, gronkowce lub mieszane zakażenia gronkowcowo-paciorkowcowe.

Róża

Jest to zakażenie paciorkowcowe związane zazwyczaj z uprzednim urazem skóry, często z nadżerkami naskórka w przebiegu grzybicy stóp. Najczęściej zmiana umiejscowiona jest na twarzy lub kończynach dolnych.
Objawy. Występuje wysoka gorączka (39-40°C), dreszcze, a na skórze silny rumień, obrzęk, czasem pęcherze, zmiany krwotoczne lub martwicze. Te ostatnie pozostawiają długo gojące się owrzodzenia. Róża nie pozostawia odporności, odwrotnie, często zdarza się róża nawrotowa. Zwykle powoduje ona zmiany zarostowe w naczyniach chłonnych i w następstwie tzw. słoniowaciznę kończyny, wargi, policzka itp.
Leczenie: antybiotyki, czasem sulfonamidy; powinien zawsze prowadzić lekarz.

Ropowica

Jest głębszą infekcją paciorkowcową niż róża, często jest jej następstwem. Proces ropny szerzy się w głębokich przestrzeniach tkankowych i nie ma wyraźnych granic. Dochodzi tu do rozległych zniszczeń tkankowych, często głębokich ropni.
Leczenie: nacięcie, drenaż, ogólne antybiotyki.

Zapalenie gronkowcowe mieszków włosowych

Występuje w postaci pojedynczej krosty umiejscowionej w ujściu mieszka i zwykle przebitej przez włos. Taki pojedynczy wykwit zdarza się często, zwłaszcza u kobiet w okresie przedmiesiączkowym.
Leczenie: wystarczają miejscowe środki odkażające.

Figówka gronkowcowa, czyli chroniczne gronkowcowe zapalenie mieszków włosowych brody

Występuje w obrębie zarostu u mężczyzn, cechuje się szczególnie przewlekłym przebiegiem. Na skórze brody widoczne są liczne przymieszkowe grudki i krosty, zasychające w strupy i mogące pozostawić bliznowacenie.
Leczenie jest trudne i długotrwałe.

Czyrak

Jest to zakażenie gronkowcowe, obejmujące całą głębokość mieszka włosowego i jego otoczenie.
W pierwszej fazie powstawania czyraka na skórze pojawia się bolesna grudka, potem krosta, guzek zapalny, na którego szczycie tworzy się martwiczy czop. Czop ten musi się samoistnie oddzielić, wtedy spod niego wypływa ropa, ustępuje bolesność, ale tworzy się owrzodzenie, które pozostawia bliznę. Czyrak umiejscowiony na twarzy powyżej górnej wargi może być nawet niebezpieczny dla życia i absolutnie nie wolno go wygniatać.
Leczenie. Przy czyraku na twarzy natychmiastowe zastosowanie antybiotyków. Czyraki o innym umiejscowieniu mogą być leczone wyłącznie miejscowo, ewentualnie nacinane chirurgicznie.

Czyraczność

To skłonność do licznych lub nawrotowych czyraków. Należy wykonać oznaczenie stężenia glukozy we krwi.

Czyrak gromadny (karbunkuł)

Kilka lub kilkanaście sąsiadujących mieszków włosowych objętych jest zakażeniem gronkowcowym, w związku z czym powstaje odczyn zapalny, czop martwiczy, a w końcu owrzodzenie, które może być bardzo duże. Karbunkuł często sygnalizuje istnienie cukrzycy: należy zatem oznaczyć stężenie glukozy we krwi.

Liszajec zakaźny

Jest mieszanym zakażeniem gronkowcowo-paciorkowcowym, szczególnie częstym u dzieci. Najczęściej umiejscowiony jest na twarzy w sąsiedztwie ust lub na kończynach w miejscu urazów. Pierwsze wykwity to bardzo nietrwałe pęcherze, często wręcz niezauważone przez rodziców. Po ich pęknięciu powstają sączące nadżerki, pokrywające się miodowo-żółtymi strupami. Zmiany te są bardzo zakaźne i zwykle dziecko samo przenosi je w inne rejony skóry.
Leczenie. Konieczne odkażające leczenie, które zleca lekarz.
Odmianą liszajca jest tzw. wtórne zliszajcowacenie, czyli nałożenie się mieszanego zakażenia gronkowcowo-paciorkowcowego na inną, najczęściej świądową chorobę skóry. Wtórne zliszajcowacenie na skórze głowy owłosionej jest zwykle sygnałem wszawicy głowowej. W krańcowych przypadkach rozległe strupy wtórnego zakażenia mogą zlepić włosy w zbitą masę, nie dającą się rozczesać i wymagającą ścięcia włosów (tzw. kołtun).

Wyprzenie bakteryjne

Jest to również mieszana infekcja gronkowcowo-paciorkowcowa, umiejscowiona w fałdach ciała u osób tęgich, łatwo pocących się (często chorych na cukrzycę). W miejscach tych pojawia się obrzęk i zaczerwienienie skóry, wyraźnie ograniczone od otoczenia, silniej wyrażone w głębi fałdu, gdzie występują zwykle nadżerki i sączenie.

Prof. dr hab. med. Jadwiga Bogdaszewska-Czabanowska

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować