Reaktywność seksualna

Przejawy seksualizmu ludzi zależą od czynników biologicznych (fizjologicznych), psychologicznych i socjologicznych.
Na czynniki biologiczne składa się konstytucjonalna siła potrzeb seksualnych oraz całokształt mechanizmów anatomiczno-fizjologicznych biorących udział w reakcjach seksualnych. Czynniki psychologiczne wiążą się z temperamentem ludzi oraz właściwościami psychiki (charakteru), które mogą ułatwiać lub utrudniać reakcje seksualne. Na czynniki socjologiczne składają się wszelkie wpływy kulturowe, środowiskowe i socjalne, które – współdziałając z czynnikami psychicznymi – regulują zachowanie się i odczuwanie seksualne.
Reaktywność seksualna kobiet doznaje wahań, zwykle w kierunku jej obniżenia, w związku z aktualnymi kłopotami i trudnościami życiowymi, przemęczeniem fizycznym i psychicznym, w zależności od partnera (jego kultury, stylu przeżywania, uczuć, którymi kobieta go darzy). W odróżnieniu od młodych mężczyzn, u których pojawia się rozkosz już przy pierwszym kontakcie seksualnym, kobiety muszą się uczyć przeżywania, odczuwania rozkoszy seksualnej, która nie pojawia się u nich „automatycznie” w miarę wykonywania takich czy innych czynności seksualnych. Kobieta nie „startuje” w swoim rozwoju od razu z pewnego poziomu natężenia satysfakcji seksualnej doznawanej przy kontakcie seksualnym, lecz musi się nauczyć jej odczuwania. Ponieważ „uczenie” się przebiega odmiennie prawie u każdej kobiety, być może, iż w tym właśnie tkwi tajemnica tak wielu sposobów, za pomocą których kobiety mogą osiągać satysfakcję seksualną. Proces uczenia się ma więc zasadnicze znaczenie dla reakcji seksualnych kobiety oraz dla jej rozwoju psychoseksualnego.
Natężenie satysfakcji seksualnej kobiety wzrasta stopniowo, m.in. pod wpływem „uczenia” się, do ok. 30 roku życia. W tym czasie istnieją u kobiety największe szanse osiągnięcia pełnej satysfakcji seksualnej. W następnych latach, tj. po 40 roku życia, natężenie satysfakcji seksualnej stopniowo obniża się i po 60 roku życia utrzymuje się już na wyraźnie niższym poziomie. Opóźnienie dojrzewania psychoseksualnego kobiety w porównaniu z mężczyzną, u którego optimum przypada na 20 rok życia, przypisuje się istnieniu różnorodnych zahamowań seksualnych nabytych w toku wychowania, których pokonanie staje się warunkiem uzyskania prawidłowej reaktywności seksualnej.
Zagadnienie różnic tempa przebiegu podniecenia seksualnego u mężczyzn i kobiet komplikuje się, jeśli chodzi o inne formy aktywności seksualnej, nie związane ze stosunkiem płciowym. W czasie masturbacji kobieta reaguje seksualnie tak samo szybko jak mężczyzna, ponieważ masturbacja, w czasie której kobieta może się bardziej adekwatnie stymulować, jest lepszym wskaźnikiem ogólnej reaktywności seksualnej niż stosunek płciowy. Należy więc wysnuć wniosek, że kobieta potencjalnie ma zdolność fizjologiczną do osiągnięcia orgazmu w takim samym czasie jak mężczyzna. Natomiast wolniejszy przebieg podniecenia seksualnego u kobiety w czasie kontaktów seksualnych z mężczyzną zależy od specyficznych hamulców natury psychicznej lub też mniej adekwatnej stymulacji seksualnej dostarczonej przez mężczyznę.
Powolniejsze tempo przebiegu podniecenia u kobiety wynika nie tyle z jej odrębności fizjologicznej, ile uwarunkowane jest psychologicznie rozlicznymi i różnorodnymi hamulcami psychicznymi. Usunięcie tych hamulców wybitnie przyspiesza przebieg podniecenia i ułatwia osiągnięcie szczytowania. Oprócz hamulców dużą rolę odgrywa słabiej rozbudowana wyobraźnia erotyczna kobiety. U mężczyzny np. już samo wyobrażenie kontaktu seksualnego z kobietą może wywołać erekcję z podnieceniem, natomiast u kobiety podobne wyobrażenia o mężczyźnie na ogół rzadziej doprowadzają do stanu podniecenia seksualnego i osiągnięcia zespołu gotowości seksualnej.
Reakcje seksualne kobiet zmieniają się w miarę nabywania przez nie doświadczenia seksualnego oraz pozbywania się uprzedzeń i zahamowań wpojonych przez środowisko. Stymulacja stref erogennych kobiety wywiera różne efekty pobudzające seksualnie lub hamujące, w zależności od poprzednich doświadczeń kobiety oraz środowiskowo wpojonych poglądów i przekonań. Kobieta, aby móc prawidłowo reagować seksualnie, musi być uprzednio do tego przygotowana w sensie pokonania jej rozlicznych oporów psychicznych. Bez stworzenia odpowiedniego klimatu oraz pokonania pewnych hamulców psychicznych, nawet najkorzystniejszy pod względem „technicznym” przebieg stosunku może nie stwarzać warunków dla prawidłowych reakcji seksualnych. Tak więc np. stymulacja stref erogennych może wywołać u niedoświadczonej kobiety nie pobudzenie seksualne, lecz poczucie winy i wstydu, które hamuje jakiekolwiek prawidłowe reakcje seksualne. To spaczenie odczuwania seksualnego może być wynikiem środowiskowo wpojonych fałszywych poglądów, że dany rodzaj stymulacji jest niedozwolony, „nienormalny” lub obrzydliwy. Dopiero zmiana tych przekonań pozwala kobiecie na prawidłowe reakcje seksualne w wyniku stymulacji odpowiednich obszarów ciała. Po pozbyciu się uprzedzeń przekonuje się, że stymulacja tych samych obszarów powoduje silne pobudzenie seksualne, a nie – jak to było uprzednio – poczucie winy, wstydu i zniechęcenie. Należy przy tym podkreślić, że sama kobieta najczęściej nie uświadamia sobie istoty własnych reakcji seksualnych ani przyczyn ich spaczenia, lecz rejestruje jedynie własne odczucia na dany rodzaj stymulacji.
Szczególnie duży wpływ na reaktywność seksualną kobiety wywiera całokształt czynników związanych z odbyciem pierwszego kontaktu seksualnego. Przebieg jego oraz jego następstwa dla dalszego rozwoju psychoseksualnego kobiety zależą od uczuć, jakimi darzy partnera, uczuć towarzyszących (np. lęku przed bólem), stopnia rozwoju potrzeb seksualnych, od uprzedniego wyuczenia się przeżywania szczytowania, od sytuacji, w jakiej odbywa się kontakt seksualny, od wiedzy o życiu seksualnym oraz od partnera – jego kultury i doświadczenia seksualnego. Jeśli kobieta kocha mężczyznę, nie ma oporów psychicznych przed kontaktem seksualnym, odczuwa wyraźne potrzeby seksualne, nauczyła się już przedtem przeżywania szczytowania, odbywa stosunek w dogodnym otoczeniu, posiada minimum wiedzy o życiu seksualnym, a partner kocha ją i dysponuje dużą kulturą i doświadczeniem seksualnym – to pierwszy kontakt seksualny zazwyczaj dostarcza kobiecie maksimum satysfakcji i stwarza dogodne warunki dla jej pozytywnego rozwoju psychoseksualnego.
Jeżeli kobieta nie jest zaangażowana uczuciowo, ma wiele oporów psychicznych (lęk, wstyd, opory moralne), nie odczuwa jeszcze potrzeb seksualnych, nie zna zjawiska szczytowania, odbywa stosunek w niedogodnym otoczeniu, nie posiada żadnej wiedzy o życiu seksualnym, a partner nie darzy jej żadnym pozytywnym uczuciem oraz nie ma doświadczenia seksualnego – wówczas pierwszy kontakt seksualny, odbyty w takich warunkach, nie tylko nie daje kobiecie żadnej satysfakcji, lecz staje się urazem psychicznym, mogącym wypaczyć rozwój psychoseksualny kobiety i spowodować pojawienie się niechęci do życia seksualnego.
Pomiędzy powyżej opisanymi skrajnymi sytuacjami związanymi z podjęciem pierwszego kontaktu seksualnego istnieje niezliczona liczba odmian, które w różnoraki sposób wpływają na rozwój psychoseksualny kobiety, aż do najwyższego etapu, jakim jest nabycie zdolności do przeżywania orgazmu, który należy traktować jako wynik permanentnych wzajemnych interakcji między czynnikami wrodzonymi, biologicznymi oraz czynnikami psychosocjalnymi działającymi na kobietę.
Doc. dr hab. med. Marek Klimek, Prof. dr hab. med. Rudolf Klimek

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować