Pozycja do karmienia

Pozycja klasyczna jest najczęściej wykorzystywana przez matki. W tej pozycji kobieta powinna mieć dobrze podparte i wyprostowane plecy, nogi stabilnie oparte na podłożu oraz dobrze podparte przedramiona i łokcie. Brzuch dziecka powinien być skierowany do brzucha matki (w pozycji klasycznej, krzyżowej, leżącej), ucho, ramię, biodro powinny znajdować się w jednej linii i znaleźć się na odpowiedniej wysokości. Ciało dziecka powinno spoczywać na ramieniu matki, a jej dłoń powinna podtrzymywać je w okolicy miednicy. Wolna ręka powinna podtrzymywać pierś z zachowaniem zasady, że skóra otoczki jest „terytorium dziecka”.

Wskazane jest, aby matka uchwyciła pierś w dłoń między kciukiem a resztą palców. Chwyt papierosowy (kiedy pierś znajduje się między palcem wskazującym a środkowym) powoduje nadmierny ucisk i ogranicza dostęp dziecka do brodawki wraz z otoczką. Podtrzymanie piersi może być boczne – w kształcie litery C – lub od spodu – w kształcie litery U. Ważne jest, aby palce dłoni matki pozostawały ustawione w miarę równolegle do ust dziecka. Przed przystawieniem brodawka powinna znajdować się na wysokości nosa dziecka, co pozwala na znalezienie się jej we właściwym miejscu po uchwyceniu.

Pozycja krzyżowa daje matce dobrą kontrolę nad przystawieniem dziecka do piersi. W tej pozycji ułożenie ciała matki i dziecka powinno spełniać te same kryteria co poprzednio. Różnica polega na odmiennym ułożeniu rąk. Ciało dziecka nadal powinno spoczywać na ramieniu matki, ale jej dłoń powinna od spodu podtrzymywać głowę dziecka.

W tej pozycji dziecko spoczywa na ramieniu matki, jego głowa na dłoni, a reszta ciała jest ułożona poprzecznie pod pachą matki. Jest pomocna, gdy dziecko ma chaotyczny odruch szukania, i daje matce dobrą kontrolę nad jego przystawieniem. Pozwala na lepsze opróżnianie piersi od strony pachy. sprawdza się również przy obfitych piersiach i trudnych brodawkach (stają się bardziej chwytne). Kobietom po cięciu cesarskim daje poczucie komfortu ze względu na brak ucisku w okolicy rany pooperacyjnej. stopy dziecka nie powinny dotykać oparcia ze względu na następcze odruchowe odgięcie ciała.

Pozycja leżąca na boku jest prawidłowa wówczas, gdy ramię matki spoczywa na łóżku, a jej głowa jest uniesiona i podparta, tak aby między nią a barkiem nie było wolnej przestrzeni. Należy podeprzeć matce plecy – przydatna bywa poduszka wsunięta między ugięte kolana, dzięki której mniejszy będzie dyskomfort „płynący” z rany krocza czy brzucha. Dziecko powinno być ułożone na boku z zachowaniem zasad prawidłowego ułożenia przy piersi. Jego głowa powinna być nieznacznie uniesiona a miednica i plecy – podparte.

Pozycja leżąca na plecach jest stosowana podczas kontaktu „ciało do ciała” lub karmienia po cięciu cesarskim. Pozwala na przystawienie dziecka wtedy, gdy matka leży na plecach, a dziecko częściowo lub całkowicie na niej. Należy bardzo dobrze podeprzeć ramię matki, które podtrzymuje dziecko. Przydatne bywa lekkie ugięcie nóg matki w kolanach i podparcie stóp, co zmniejsza napięcie w okolicy rany pooperacyjnej.

Coraz częściej docenia się pozycję fasolki, która polega na tym, że dziecko, zachowując symetrię własnego ciała, znajduje się lekko bokiem w stosunku do ciała matki. Jest ułożone tak, aby miało dobre podparcie pod barki, miednicę i kończyny dolne. Miednica dziecka jest delikatnie wsunięta między kończyny matki. Piersi podaje się trochę bocznie. Jest to pozycja korzystna dla dziecka z problemami z napięciem mięśniowym oraz dla dużych noworodków i niemowląt.

Pozycja naturalna jest to całkowicie swobodne ułożenie ciała matki, półleżące lub półsiedzące, tak aby leżące na niej dziecko miało swobodny dostęp do piersi i zachowało symetrię oraz stabilność własnego ciała.

Najczęściej obserwuje się następujące nieprawidłowości:

– dziecko przystawiane do piersi jest zawinięte w „kokon”;

– dziecko leży na plecach i musi skręcać głowę w kierunku piersi;

– broda dziecka jest przygięta do klatki piersiowej;

– dziecko jest odsunięte od matki i piersi;

– matka jest przygięta nad dzieckiem,

– ręce matki nie mają podparcia;

– matka podpiera się na łokciu w pozycji leżącej;

– matce jest niewygodnie.

Zdolność dziecka do samodzielnego pobierania pokarmu zależy od właściwego skoordynowania ssania i połykania z oddychaniem. Koordynację taką wykazują dzieci urodzone po zakończeniu 32.-42. tygodnia życia płodowego. Niektóre dzieci urodzone w 32. tygodniu życia płodowego mogą być nakarmione całkowicie z piersi 1-2 razy dziennie. Począwszy od 35. tygodnia życia płodowego możliwe jest efektywne karmienie piersią z uwzględnieniem aktualnej sytuacji dziecka. Dobre, czyli skuteczne, ssanie piersi jest podstawą powodzenia w karmieniu piersią.

Cechy prawidłowego i nieprawidłowego przystawienia do piersi. Korekta nieprawidłowego przystawienia do piersi (opracowanie autorki)

Nie jest możliwe dobre przystawienie do piersi, jeśli dziecko nie otworzy ust dostatecznie szeroko. Podobnie jest w sytuacji, gdy dziecko płacze, a uniesiony do góry język blokuje dostęp do jamy ustnej.

Początek karmienia zaraz po uchwyceniu piersi przez dziecko charakteryzuje się szybkimi, dosyć płytkimi ssącymi ruchami, których celem jest wywołanie odruchu wypływu mleka. następnie dziecko wykonuje głębokie ruchy żuchwą. Uchwycenie piersi jest efektywne, jeśli dobrze współpracują ze sobą wargi, dziąsła, policzki, żuchwa i język.

Jama ustna dziecka formuje z brodawki i dużej części otoczki stożek, który powinien bardzo szczelnie ją wypełnić. Język obejmuje pierś z dołu i pokrywa dziąsła. Pozostaje niewielka wolna przestrzeń między szczytem języka, końcem brodawki a końcowym odcinkiem podniebienia twardego. Ta przestrzeń pozwala na zasysanie pokarmu, w momencie gdy dziecko najszerzej otwiera buzię. Po zassaniu żuchwa unosi się do góry i przesuwa się lekko do przodu, a pozyskana porcja pokarmu zostaje połknięta.

Cechy efektywnego i nieefektywnego pobierania pokarmu

– bolesność i uszkodzenia brodawek (co wiąże się ze zniechęceniem matki d karmienia piersią);

– zastój pokarmu;

– powikłania zapalne gruczołu piersiowego;

– nieskuteczne opróżnianie piersi, czego konsekwencją jest zaleganie pokarmu i ograniczenie jego produkcji, a tym samym nieprawidłowe odżywienie dziecka.