Nowotwory powiek

Wrodzonym guzem łagodnym jest skórzak, umiejscowiony przeważnie w pobliżu łuku brwiowego. Jest to twór niebolesny, zwykle przesuwalny pod skórą (ryc. 17.4).

Skórzaki, podobnie jak inne łagodne guzy powiek, usuwa się chirurgicznie, głównie ze względów kosmetycznych.

Do guzów łagodnych zalicza się również znamiona barwnikowe występujące w skórze powiek u dzieci i dorosłych. Mają one różną wielkość, czasem nierówną lub pokrytą włosami powierzchnię. U dzieci usuwa się je przed okresem pokwitania, u dorosłych na ogół tylko obserwuje. Niekiedy znamiona te w starszym wieku mogą przeobrazić się w nowotwór złośliwy – czerniak.

Leczenie wymaga współpracy okulisty, dermatologa i onkologa.

Jest najczęstszym nowotworem złośliwym skóry powiek i występuje w starszym wieku. W 93% przypadków jest to niegroźna dla życia postać nowotworu, rak podstawnokomórkowy, nie dający w ogóle przerzutów. W początkowym okresie tworzy się w skórze płaski, niebolesny guzek, mało różniący się wyglądem od zdrowej skóry. Stopniowo powiększa się, a w części środkowej tworzy się strupek, krwawiący przy próbie usunięcia. Nawet w tym stadium rak skóry powiek często nie jest rozpoznawany i jest leczony bezskutecznie różnymi maściami. Guz rośnie, obejmując coraz większą część powiek, może też przechodzić na skórę policzka i przez brzeg powieki na spojówkę. Czasem nowotwór osiąga duże rozmiary, zanim chory zgłosi się do lekarza specjalisty. Nawet duże guzy możemy bezpiecznie leczyć chirurgicznie, ale im wcześniej chory zgłosi się do leczenia, tym zabieg jest prostszy i tym lepsza jest czynność oraz wygląd estetyczny powiek po zabiegu.

Małe raki podstawnokomórkowe możemy leczyć stosując krioterapię, tj. zamrażanie zmiany skórnej.

Niestety, nieświadomość chorych, a nawet części personelu medycznego, i niebolesność nowotworu opóźniają często leczenie. Gdy zabieg chirurgiczny jest już niemożliwy, można zniszczyć nowotwór za pomocą naświetlania. Wyniki kosmetyczne są wtedy gorsze. W żadnym wypadku nie można leczyć nowotworów złośliwych skóry sposobami domowymi, ani też korzystać z porad osób nie mających odpowiedniego wykształcenia medycznego.