Co mi dolega?

Pytania te, pozostawione bez odpowiedzi, rodzą naszą obawę o siebie, niepokój o bliskich, lęk o przyszłość. Gdzie znaleźć potrzebne nam informacje? Zaglądamy do Internetu, sięgamy po tygodniki, rozmawiamy z rodziną, znajomymi. I bardzo dobrze – te rozmowy zwykle dodają otuchy i sił do walki z chorobą. Ale wciąż potrzebujemy rzetelnej informacji, a jedynym jej źródłem jest lekarz.

To on wie, co grozi pacjentowi, widzi jego wszystkie dolegliwości związane z aktualną chorobą, wie również, jaka jest jego „zdrowotna” przeszłość. Każdy pacjent jest inny, każdy przeżywa chorobę inaczej, inaczej reaguje na leki.

Dlatego powinniśmy pytać lekarza o wszystko, co nas niepokoi. Mamy prawo nie wiedzieć, co oznacza dana diagnoza, jakie ryzyko niesie ze sobą badanie, jakie działania uboczne mogą spowodować przyjmowane leki. Zainteresowanie stanem własnego zdrowia, przebiegiem leczenia, wpływem przyjmowanych leków na samopoczucie jest czymś zupełnie naturalnym. Efektem braku tych informacji jest obawa o zdrowie – często nieuzasadniona, nieprzestrzeganie zaleceń lekarzy czy rezygnacja z badań diagnostycznych. Co więcej – brak rzetelnej informacji może powodować, że będziemy kontynuować zachowania, które wpływają niekorzystnie na przebieg choroby i w konsekwencji opóźniają poprawę naszego stanu.

Aby uniknąć tych zagrożeń, pacjent powinien zaspokoić swoją niepewność pytając lekarza o następujące kwestie.

Wszystkie szczegóły związane z rozpoznaniem i przyczynami choroby – co może w tej sytuacji zrobić, a czego robić nie powinien? Pacjentowi łatwiej jest wówczas zrozumieć, co się z nim dzieje.

Dalszy przebieg choroby i rokowanie. Znajomość tego, co może go spotkać, powoduje, że pacjent nie jest o zaskoczony wystąpieniem innych niż dotychczas objawów, nawrotem tych, które już występowały, czy zaostrzeniem choroby.

Przebieg leczenia, zabiegi, operacje, badania diagnostyczne. Wiedza o tym, jakie korzyści i jakie zagrożenia niosą wszelkie podejmowane działania, pozwala uniknąć lęku przed nimi. Powoduje też, że pacjent nie jest zaskoczony wystąpieniem działań niepożądanych leków czy powikłań zabiegów i operacji. Znacznie łatwiej jest również podjąć decyzję o poddaniu się leczeniu czy badaniom diagnostycznym, jeśli wiemy, na czym one polegają, jak są wykonywane, jakie mamy możliwości wpływu na ich pomyślny przebieg.

Praktyczne wskazówki: jak należy się zachować w trakcie leczenia, jakie zachowania są wskazane, a jakich należy unikać, czy też jak się zachować w przypadku nasilenia dolegliwości.

Informacje te są niezmiernie ważne, chociażby dlatego, że właściwe ich przestrzeganie przyspiesza poprawę samopoczucia chorego, a co za tym idzie – zwiększa jego motywację do dalszego leczenia. Zdobycie tych informacji jest bardzo istotne, ponieważ leczenie polegające na zmianie stylu życia, aktywności fizycznej i diety (tzw. leczenie niefarmakologiczne) jest nieodłączną częścią właściwej terapii niemal każdej choroby. Co więcej, stosowanie się do wskazówek lekarza umożliwia niejednokrotnie – pod warunkiem, że pozwala na to zaawansowanie choroby – uniknąć leczenia farmakologicznego. Przykładem może być leczenie nadciśnienia tętniczego: według międzynarodowych zaleceń, rozpoznane na wczesnym etapie, leczy się je właśnie niefarmakologicznie. Dopiero w przypadku nieskuteczności takiego postępowania, zaleca się stosowanie leków.

Warto też pamiętać, że nie wystarczy uzyskać odpowiedzi na dręczące pytania. Powinny być one jeszcze udzielone w taki sposób, żeby pacjent dokładnie je zrozumiał. Nie powinniśmy więc mieć oporów przed powtarzaniem pytań, upewnianiem się, „Co to znaczy?”, powiedzeniem, że czegoś nie rozumiemy. Tylko w ten sposób możemy pomóc sobie w zrozumieniu tego, co się z nami dzieje i co będzie się działo w przyszłości. Oszczędzimy sobie dużej ilości stresu.